Chương 1: Phượng hoàng vươn mình
Mùa xuân năm 1985, lúc này muôn việc cần xử lý, vạn vật hồi phục. Một người quê mùa mặc áo vải lam ôm một cái túi vải vào tiệm của tôi. Dường như người nọ mới lần đầu tiên vào nội thành, mắt ngơ ngác nhìn khắp nơi. Y đi tới trước quầy, không nói chẳng rằng mở phắt cái túi vải hoa ra. Tôi bảo với y, mấy ngày nay căn tiệm nhỏ này tạm thời tu sửa, không thu mua bất cứ thứ gì. Người nọ lại không chịu từ bỏ, bắt tôi phải xem đồ cho y. Đúng vào lúc tôi đang khó xử thì một bóng người hấp tấp lao vào cửa chính, túm lấy tay người trung niên áo lam, mỉm cười làm lộ ra cái răng vàng chóe, nói: "Ái chà chà, bảo bối của bác, căn tiệm nhỏ này không mua nổi".
Vừa thấy trùm lừa đảo Răng Vàng, tôi đẩy phắt đống phiền toái này sang cho hắn xử lý. Tôi bảo với người trung niên: "Bác nhìn cho kỹ nhé, vị này chính là đại chưởng quỹ của 'Nhất Nguyên Trai' chúng tôi. Bác có gì cần mua bán thì cứ tìm hắn."
Người trung niên lập tức đặt vật mình đang cầm lên bàn, mời Răng Vàng xem qua. Hắn chỉ nhìn thoáng qua rồi hai tay xòe tay, thể hiện ra ra vẻ mặt yêu nước thương dân của đám cán bộ thôn: "Tôi nói này đồng chí 'ông chủ lớn', tục ngữ nói rất hay, gặp nhau không phải do duyên cũng do phận. Bảo bối này của bác đúng là tốt thật. Nhưng 'Nhất Nguyên Trai' hiệu nhỏ vốn ít, chỉ làm ăn nhỏ kiếm miếng cơm manh áo. Bảo bối này của bác đúng là vật quý báu hiếm thấy trên đời này. Dù chúng tôi thực sự muốn mua, nhưng không đủ tiền. Hay là như thế này đi, bác đi sang phố Cống Viên ở bên cạnh thử xem sao, bên đó có nhiều cửa hàng lớn mà."
Nói xong, hắn quay đầu sang chỉ vào tôi, thì thầm nói với người nọ: "Không dám dối bác, tháng này tiền lương vẫn còn chưa có. Bác cứ nhìn người làm thuê cho tôi mà xem, mặt mày xanh xám, đói ra mặt rồi đây này."
Vừa nghe tới lý do thoái thác của hắn, tôi âm thầm bật cười. Mấy cái trò vặt này của Răng Vàng chỉ có thể lừa được tầng lớp nhân dân lao động trung thực chân chất. Có lẽ tên cáo già kia lại nghĩ ra chiêu trò gì đó, nhằm mua đồ của người ta với giá rẻ cũng không biết chừng.
Vị 'ông chủ lớn' thắt dây lưng đến tận ngang ngực tỏ vẻ hoài nghi, ôm chặt cái túi vải rách vào lồng ngực, nhìn tôi với ánh mắt thăm dò. Răng Vàng kín đáo nháy mắt ra hiệu với tôi. Tôi không thể vạch mặt hắn, đành phải gắng gượng nói hùa theo hắn: "Đúng rồi chưởng quầy, bao giờ phát tiền công thế? Chuột trong nhà tôi sắp chết đói cả ổ rồi, sắp tới biết sống thế nào cho qua ngày đây?"
Răng Vàng thở dài nói với người nọ: "Tiệm nhỏ này được bác để mắt, trèo đèo lội suối đến đây, vậy mà tới hớp trà cũng chưa được uống. Hay là như thế này, chúng ta giải quyết theo phương pháp điều hoà đôi bên. Bác để đồ vật lại gửi bán, sau khi bán được mới thanh toán tiền cho bác. Về phần tiền hoa hồng, bác muốn cho bao nhiêu thì tuỳ, dĩ nhiên là càng nhiều càng tốt, nhưng ít cũng không sao cả. Ý bác thế nào?"
Người nọ lập tức ôm chặt lấy túi vải, lắc đầu như đánh trống bỏi như thể sợ Răng Vàng lao tới cướp mất bảo bối của mình vậy. Sau khi nói cảm ơn, y lập tức chạy nhanh như gió sang phố Cống Viên. Tôi quay sang trêu chọc hắn đôi câu: "Mới mấy năm không gặp, ngay cả lưỡi cũng biến thành vàng rồi, nói ngọt cứ như mía lùi, không hổ là mồm mép đệ nhất kinh thành."
Răng Vàng phớt lờ, ngồi xuống trước mặt tôi đòi trả công: "Đại chưởng quỹ, lần này ông phải ghi nhận lấy công lao của tôi đấy nhé."
Nhận thấy trong cách nói của hắn có vấn đề gì đó, nên tôi hỏi trong túi vải vừa rồi có cái gì, vì sao không thu mua. Răng Vàng cười hăng hắc, nhặt một hạt dưa lên cắn rồi nói: "Hồ gia, lúc trước ông anh tới tìm tôi mời phụ trách giám định trong tiệm, quả thực là đã tìm đúng người rồi đấy. May mà tôi tới kịp lúc. Vật trong túi vải lúc nãy, đừng nói là khắp các ngóc ngách ngõ hẻm chín mươi chín gian rưỡi tiệm* trong khu vực miếu Phu Tử của ông anh không có ai nhận ra, cho dù có vác đến Phan Gia Viên ở Bắc Kinh thì đám nhà buôn nơi đó cũng chịu chết không biết là cái thứ gì."
*Còn gọi là khu nhà cổ Cam Hi hoặc Cam gia đại viện, là khu nhà dân lớn nhất Nam Kinh
Răng Vàng bảo, trong túi vải đó có một bức thiếp cổ thời Đường, tên khoa học là "Phượng Hoàng vươn mình", nói theo cách khác phổ thông chính là văn vật nguỵ tạo. Trên thực tế, văn vật nguỵ tạo được chia làm ba bảy loại. "Phượng Hoàng vươn mình" có thể coi là loại văn vật nguỵ tạo cao cấp nhất trong dòng trung phẩm, khó có thể phân biệt được thật giả. Ví như tấm cổ thiếp vừa rồi vậy, công nghệ chế tác ra nó tương đối cầu kỳ, đầu tiên dùng sa buộc thẻ trúc cũ làm giấy, rồi lấy vụn thuốc lá khử mùi, sau đó dùng lửa làm giấy trở nên giòn, cuối cùng trộn tàn hương trong các miếu lớn để làm giả mùi ẩm mốc của thiếp cổ. Chỉ riêng những công nghệ đó thôi đã là những kỹ xảo tỉ mỉ tốn chất xám khiến người khác phải giật mình, chứ chưa cần nói đến đến nét bút tung hoành không câu thúc, không giống bắt chước chút nào. Thế nên, phần lớn người trong nghề đều tin là thật, bị cái món "Phương Hoàng vươn mình" này đánh lừa.
Nghe xong toàn bộ lai lịch của "Phượng Hoàng vươn mình", tôi tự nhiên sinh ra vài phần hứng thú với nó. Vừa rồi, nếu không phải Răng Vàng tới kịp, một mình chưởng quầy tôi đây có lẽ đã hố to. Sau này, nếu có cơ hội nhất định phải thu mua vài món về nghiên cứu một chút, nâng cao trình độ nghiệp vụ của mình. Dẫu gì 'Nhất Nguyên Trai' cũng được người khác nhờ tiếp quản hộ, không may sập tiệm, e là Tang lão gia tử nóng tính như lửa kia sẽ đội mồ sống dậy bóp chết tôi cũng không biết chừng.
Răng Vàng tự rót cho mình một chén trà. "Vừa nhận được điện báo, tôi vứt cả sạp hàng lại, vội vàng sấp ngửa chạy sang bên này. Hồ gia, ông anh tuyệt đối phải nhớ, tới ngày phát tài đừng có quên thằng em đấy nhé. Tên cửa hiệu 'Nhất Nguyên Trai' cũng đã được ông anh gây dựng lên tiếng vang rồi. Lúc trước thằng em quả thật đã không nhìn nhầm, ông anh có cốt khí giàu sang, phú quý định sẵn. Tuy nhiên tôi vẫn phải nói, dù cho cố đô sáu triều** có tốt đến mấy, nhưng nó vẫn thuộc về triều trước, không thể nào nổi tiếng bằng Tứ cửu thành***. Làm sao anh phát triển ở đây được? Không phải nghe nói anh định sang Mỹ kiếm sống hay sao?"
**Sáu triều Ngô, Đông Tấn, Tống,Tề, Lương, Trần đều đóng đô ở Kiến Khang, tức Nam Kinh ngày nay
***Tứ cửu thành: tên gọi khác của thành Bắc Kinh
Tôi vội vàng chặn lời hắn, từ tốn giải thích.
Từ sau khi xuống Quan Sơn cất bùa Mô Kim, Shirley Dương thỉnh thoảng lại đánh điện tín mời tôi và Tuyền Béo sang nước Mỹ phát triển. Chuyện này hai anh em chúng tôi đã cân nhắc kỹ lưỡng rất lâu nhưng vẫn cảm thấy không thích hợp. Thứ nhất, tổ quốc vĩ đại vẫn còn chưa được kiến thiết xong, nhân dân vẫn cần tầng lớp cốt cán như chúng tôi để phát triển toàn diện theo định hướng khoa học chủ nghĩa xã hội. Thứ hai, bản thân không có cơ sở kinh tế tốt, sang Mỹ nhờ vả hết vào phụ nữ. Thật sự hai người chúng tôi không chịu đựng nổi cái việc mất sạch cả thể diện như thế. Thêm nữa, có một số việc mà chỉ có tôi và Shirley Dương mới hiểu được.
Ngày tiễn Shirley Dương lên máy bay, Tuyền Béo có nói: "Mao chủ tịch đã dạy chúng ta có cơ hội phải tiến lên, không có cơ hội cũng phải sáng tạo ra mà tiến lên. Đồng chí Hồ, tôi phải nghiêm túc phê bình đồng chí, đã đến thời điểm mấu chốt thế này rồi, sao đồng chí vẫn có thể lãng phí cơ hội đã tới tận tay một cách vô ích như thế được? Đây là tội lớn tày trời đấy!"
Tôi đáp: "Bản thân tôi vẫn còn chưa suy nghĩ thấu đáo. Bình thường ra, đồng sinh cộng tử đã lâu như vậy, đáng lẽ ra chuyện giữa tôi và cô ấy không thể đắn đo một phút nào nữa. Nhưng mỗi lần nhìn vào mắt người ta lại là một lần cảm thấy không được tự nhiên, tự ép mình phải kìm nén lại. Hồ Bát Nhất ta vào Nam ra Bắc chưa bao giờ từng nhút nhát như vậy qua."
Tuyền Béo nghe xong lý do của ta, lập tức trợn mắt trắng dã, phá ra cười, mắng xối xả: "Cậu đây dí mông vào mặt cho ngươi chết ngạt. Người ta thường nói, lòng dạ phụ nữ như kim dưới đáy bể. Thế mẹ nào mà lão Hồ nhà cậu còn õng à õng ẹo hơn cả mấy mụ nạ dòng nữa vậy!"
Trái ngược lại, Shirley Dương lại cởi mở hơn tôi rất nhiều. Cô tháo kính râm ra, dùng giọng điệu giống như bà đầm thép Thatcher**** để hạ tối hậu thư: "Lão Hồ, giờ anh bị quy vào tội kéo dài thời gian chấp hành. Tôi chờ ở bên Mỹ, hi vọng anh có thể sớm ngày ra đầu thú". Người ta là đại cô nương mà còn dám nói trắng như thế, tôi mà còn vòng vo đưa đẩy thì trở thành kẻ vô tình mất rồi. Tôi đứng nghiêm cúi chào với vị chỉ đạo viên vĩ đại Shirley Dương: "Thủ trưởng, ngài an tâm, tôi là cảnh vệ viên trung thành của ngài. Chờ tiểu nhân sửa sang lại kế hoạch trường kỳ tác chiến của chúng ta xong xuôi, sẽ lập tức lao tới tiền tuyến hội họp với ngài." Shirley Dương mỉm cười, lên thẳng máy bay không hề ngoái đầu lại, xem ra khá là tín nhiệm viên cảnh vệ tôi.
****Margaret Thatcher: Cố thủ tướng Anh, được mệnh danh là Bà đầm thép
Vì không muốn phụ sự tín nhiệm của thủ trưởng, tôi và Tuyền Béo chia nhau ra làm ăn, định hùn vốn buôn bán với Minh thúc và Răng Vàng. Đợi tới lúc kiếm đủ vốn cưới vợ, tranh thủ lúc nào đó luyện tiếng Anh cho thông thạo rồi gặp lại cô ấy cũng không muộn. Không ngờ mấy tháng sau, Tuyền Béo vỗ mông một cái rồi tút sang tận Nhật, nhắn lại là qua bên đó lấy lại công đạo cho những đồng bào bị hãm hiếp ức hiếp, trên phương diện kinh tế sẽ tiến hành chế tài tàn khốc với lũ quỷ lùn, tiến hành cướp sạch cả tiền mua gạo mua dầu muối của bọn chúng, lúc về sẽ xây cầu dựng nhà cho tổ quốc nhân dân. Tôi không ngờ Tuyền Béo lại có giác ngộ như vậy. Trước khi lưu luyến chia tay, tôi dặn đi dặn lại hắn không được để nữ gián điệp bên đảo quốc dụ dỗ, phản bội làm Hán gian. Tới lúc đó, đừng trách anh em trở mặt.
Bạn nhiều năm cùng chung hoạn nạn, nói tan là tan, trong lòng khó mà tránh khỏi nao nao cảm giác mất mát. Đang thời kỳ cải cách phát triển, rất nhiều người hùa nhau xuôi Nam buôn bán. Tôi cũng thuận theo lời kêu gọi của thời đại, bước lên xe lửa xuôi Nam. Không ngờ tới trạm đổi xe ở Nam Kinh thì đột ngột xảy ra biến cố, rốt cục không thể đi tiếp được nữa.