Giới thiệu về nội dung
Và rồi anh không còn biết nói gì với cô nữa. Và rồi anh đã nói với cô. Anh nói rằng mọi sự vẫn như trước, rằng anh vẫn yêu cô, rằng anh không bao giờ có thể ngừng yêu cô được, rằng anh sẽ yêu cô cho đến chết.
Nhiều người quả quyết đây là cuốn tự truyện của nữ văn sĩ Marguierita Duras, một cái tên rực rỡ trên văn đàn Pháp. Cho dù thế, người ta vẫn không khỏi bối rối trước những đoạn văn ngắn tưởng như tác giả cố ý giấu đi. Những câu văn trống trải ấy luôn thấp thoáng trong suốt chiều dài cuốn tiểu thuyết. Có người gọi đó là “vùng im lặng của ngôn ngữ”, nơi mà độc giả thỏa sức suy tưởng của mình.
Cuốn tự truyện này không suôn sẻ trôi như những dòng sông được nhắc tên. Mạch truyện cứ chốc lát lại ngập ngừng bẻ khúc, rẽ sang một nhánh khác. Vừa như phân trần. Vừa như hối thúc mọi người chớ lãng quên.
Bao phủ khắp cuốn sách là không gian buồn chán và bức bối ở một nước thuộc địa. Ngay cả người Pháp cũng không thoát khỏi ám ảnh, điều mà chính phủ của họ đã gây ra trên xứ sở này. Một bà mẹ chán sống, một người tuyệt vọng bởi một nỗi tuyệt vọng không thể nguôi ngoai. Một người tình Chợ Lớn, một người giàu có nhưng yếu ớt cả thể xác lẫn tinh thần. Cả những phòng khách của Marie-Claude Carpenter, Betty Fernandez khoác sắc màu nhợt nhạt. Hiếm hoi mới có những nụ cười vụt lóe ngắn ngủi trong cảnh lau rửa nhà bằng xà phòng Marseille của bốn mẹ con bà lớn. Cả đoạn văn mô tả chiến tranh cũng trong mạch chảy ấy, vụt qua, nhói đau và vô nghĩa.
Bởi thế mà tình yêu phải đến quá sớm với cô gái da trắng mười lăm tuổi rưỡi ấy. Nơi mà cô chạy trốn cũng chẳng thể nương náu dài lâu với hàng loạt dự cảm chẳng mấy tốt lành. Nơi cô chẳng thể được an ủi khi người đàn ông lớn hơn mình 12 tuổi ấy vừa làm tình vừa khóc lóc. Nơi mỗi người đều khó thốt lên về bản thân. Nơi họ chỉ còn mỗi cách duy nhất là quấn chặt vào nhau như muốn trôi vào một dòng thác, muốn mượn sức mạnh của dục vọng để lãng quên…
Nữ văn sĩ, người kể câu chuyện này, viết câu chuyện này, sinh ra ở Việt Nam. Marguerite Duras khiến người ta nhớ đến bà không chỉ vì cuốn sách xuất bản năm 1984 đã nhanh chóng trở thành best-seller, mà còn bởi giải thưởng Goncourt ngay sau đó. Người tình đã mau chóng vượt ra ngoài biên giới nước Pháp, được dịch ra hơn 40 thứ tiếng và dựng thành phim vào năm 1992.
Duras đã trả lời tuần báo Le Nouvel Observateur về cuốn sách, về Việt Nam thế này: “Tôi không thể giải thích được rõ rệt tại sao, chỉ cảm thấy nơi chốn chào đời ấy, với tuổi thơ và tuổi trẻ của tôi ở đó, càng về cuối đời càng trở thành một hiện tại sáng rỡ trong tôi, như đó là bản mệnh tôi, như chính phần đời xa thẳm ấy tạo ra tất cả những phần đời của tôi sau đó. Và điều lạ lùng, cuốn sách này còn như sự chiếu sáng, một cắt nghĩa cho tất cả những cuốn sách tôi đã viết ra”…
“Mười lăm tuổi rưỡi. Đang là lúc qua sông.” Bắt đầu như thế hồi ức vấn vít của một thiếu nữ da trắng khi nàng qua sông Mê Kông trên một con phà, và thấy tiến lại gần nàng một người tinh lúc đó đã-run-rẩy-sẵn-ở-trong-lòng, một anh chàng người Hoa giàu có, người sẽ yêu nàng bằng một mối tình đặc biệt, vừa yếu đuối, vừa mạnh mẽ, vừa cam chịu, vừa bền bỉ, vừa đau đớn, vừa tràn đầy khoái lạc, vùa bộc phát như nhục cảm vừa khai mở, vừa ám ảnh như định mệnh đã sắp sẵn...
Tình cũ thời ám ảnh. Người tình là câu chuyện ám ảnh mà Marguerite Duras đã như gói ghém quá khứ của mình, môt thiếu nữ lớn lên ở xứ Đông Dương những năm 1930.
Đoạt giải thưởng Goncourt 1984, kiệt tác Người tình của M.Duras, một trong những gương mặt quan trọng nhất của văn chương Pháp, là một best-seller quốc tế, đã bán trên 2.4 triệu bản, được dịch ở 36 quốc gia. Người tình được coi là niềm tự hào của văn học Pháp, được các nhà phê bình trên toàn thế giới ca ngợi, kể từ khi xuất hiện vào năm 1984.
“Cần phải đọc những đoạn hay nhất trong Người tình cho cao giọng. Ta sẽ cảm nhận được tốt hơn nhịp điệu, sự nhấn nhá, cái hơi thở thầm kín của văn xuôi, những bí mật tinh tế của nhà văn. Ngay từ những dòng đầu tiên của truyện đã rạng ngời nghệ thuật và tài khéo của Duras, sự tự do của bà, sự thách thức của bà, những cuộc chinh phục suốt ba mươi năm để đạt đến việc viết được cái ngôn ngữ dịu nhẹ, trung tính, gấp gáp và cả ám ảnh này nữa, cái ngôn ngữ có khả năng nắm bắt tất cả các sắc thái, và đuổi kịp tốc độ chính xác của suy nghĩ và những hình ảnh. Một chủ nghĩa hiện thực cực điểm (ta nhìn được dòng sông; ta nghe thấy những âm thanh của Chợ Lớn sau lớp cửa chớp trong căn hộ độc thân của anh chàng người Hoa), và cùng lúc là một dạng của giấc mơ được đánh thức, của cuộc sống được mơ mộng, một ác mộng của cuộc đời: loại văn xuôi không giống bất kỳ nơi đâu này có được một hiệu quả tuyệt diệu. Sự hiện đại, sự chân thực và những độc đáo của nó đều phi thời, ở ngoài mọi phong cách, mọi kiểu mẫu.” - Francois Nourissier
Marguerite Duras (4.4.1914 - 3.3.1996) là nữ văn sĩ và đạo diễn nổi tiếng của Pháp. Bà sinh tại Gia Định, Sài Gòn, thuộc Đông Pháp cũ, nay là Việt Nam. Bố của Marguerite sau khi bị ốm đã quay về Pháp và chết, để lại vợ và ba đứa con sống trong cảnh nghèo túng ở thuộc địa. Cuộc sống khó khăn này đã ảnh hưởng nhiều đến các tác phẩm của Marguerite Duras về sau này, như: Đập ngăn Thái Bình Dương, Người tình, Người tình Hoa bắc...
Marguerite Duras là tác giả của nhiều tiểu thuyết, kịch, phim? trong đó nổi bật là tiểu thuyết mang dáng dấp tự truyện Người tình (1984). Tác phẩm đã đoạt giải thưởng văn học Concourt năm 1984 và là tiểu thuyết bán chạy nhất của tác giả. Bộ phim dựa trên tác phẩm Người tình do Claude Berri sản xuất cũng gặt hái được thành công vang dội năm 1992.
Một số nhận định
“Mạnh mẽ, độc đáo, và mười phần toàn vẹn… không tì vết. ” – New York Times Book Review
“Duras cố gắng hoà trộn những viễn cảnh dường như khó mà hoà hợp của sự tự thú với sự khách quan, của thơ ca trữ tình với tiểu thuyết mới. Những câu chữ chầm chậm ngụ lại trong tâm trí độc giả cho đến khi chúng nổ bùng với tất cả sức mạnh của tình cảm và suy nghĩ đã nóng chảy – cái sức mạnh của suy tưởng siêu hình về những ngang trái của lòng người.” – New York Times
“Một tiểu thuyết đầy dư ba, sống động… một tác phẩm nghệ thuật chói sáng” – Cleveland Plain Dealer
“Tất cả cuộc sống là ở đây… những cái nhìn về ái tình và lòng ghét mà tôi chưa bao giờ được đọc. Làm sao một thú nhẹ tênh nhẹ bỗng như thế lại có thể trở thành hơn cả hiện thực? Cái đó, tôi chỉ có thể đoán định, chính là biểu hiện của thiên tài văn học.” – Fay Weldon
“Một tiểu thuyết tinh tế như châu ngọc, đa diện lấp lánh như kim cương, nhẵn liền và tao nhã như ngọc trai.” – Boston Herald
“Một tác phẩm độc đáo và toàn vẹn đã duy trì được sự cân bằng tuyệt diệu và đáng ngợi ca giữa chủ nghĩa hình thức và hiệu quả xúc cảm mãnh liệt.” – Diane Johnson, New York Times Book Review
“Ngay từ cuộc gặp gỡ trên con phà qua sông Mê Kông, người ta đã cảm nhận được sự cuốn hút thể xác và mối quan hệ mê đắm sau đó, mối quan hệ vừa gấp gáp vừa chậm rãi như những con nước của dòng chảy dục vọng. Một chuyện tình vừa phi thực vừa tuyệt diệu. Người tình là một bức hoạ về những cảm xúc yêu đương, những trang viết của nó ngập tràn một mối tình thuần tuý và trọn vẹn. Cuốn truyện đem lại thành công lớn lao xứng đáng cho Marguerite Duras” – Florent Mozzolen
“Ám ảnh và đẹp đẽ, Người tình cho ta khám phá một tượng đài của văn chương Pháp trong sự thầm kín khêu gợi nhất của nó” – David Rault