Chương 13
Tại Trại Tế Bần Casterbridge, hai người đàn ông đang khiêng một chiếc quan tài mộc mạc ra đặt lên cỗ xe ngựa.
Sau đó có một người đàn ông khác dùng phấn viết tên người chết và mấy chữ khác lên trên miếng vải phủ. Rồi tới phiên Joseph Poorgrass phủ hoa lên quan tài cho đến khi toàn bộ quan tài bị lấp kín, và cỗ xe trở về Weatherbury.
Nhiều đám mây kỳ lạ và sương giá cứ quyện lấy mặt biển, và vào lúc cỗ xe, người đánh xe và quan tài đi tới vùng Rừng Yalbury Lớn, tất cả đều bị phủ kín bởi băng tuyết đầu thu. Joseph Poorgrass cảm thấy có một điều gì đó giống như là niềm vui, và cứ muốn bầu bạn với một con chó hay một đứa bé nào đó. Anh cho ngựa dừng lại và lắng tai nghe. Không có tiếng chân hay tiếng bánh xe lăn trên đường.
Ngay trong ngôi làng sát bên đường, phía sau khu rừng nhỏ, có một quán rượu cũ kỹ tên là Quán Đầu Hươu. Khi tấm bảng hiệu thân thương hiện ra trong tầm nhìn Joseph thấy lòng dịu hẳn, ngừng xe lại. Khi vào trong nhà bếp của quán, anh trông thấy Jan Coggan và Mark Clark.
- Đây là anh bạn láng giềng Poorgrass! Coggan vừa nói vừa đưa cho anh một cốc rượu đầy - uống đi, Joseph!
Joseph uống và bảo:
- Ngon thật, và quả là ấm áp trên chuyến đi cơ cực nầy. Nhưng tôi phải đi ngay rồi... Ngoài kia là Fanny Robin bé bỏng đáng thương đang chờ trên xe. Tới năm giờ kém mười lăm tôi phải cùng cô ấy đến được cổng sân nhà thờ.
- Đúng là một cô gái xinh xắn. Nhưng vội gì, Joseph? Người phụ nữ bất hạnh kia đã chết rồi kia mà, anh đâu có làm cô ấy sống lại được, vậy thì cứ ngồi lại đấy thoải mái và làm thêm một ly nũa với chúng tôi đi.
- Tôi không ngại uống thêm đâu. Nhưng chỉ có thể ngồi thêm một chút nữa thôi.
- Dĩ nhiên, làm thêm một hớp nữa. Cứ gấp đôi lên và hăng hái lên! Anh sẽ thấy ấm lên và phấn chấn ngay thôi.
Joseph lại ngồi xuống và họ lại uống, lại chuyện trò.
- Tôi phải đi thôi! Một lát sau Joseph nhìn trời - Cha xứ sẽ chờ chúng tôi ở cổng nhà thờ và ngoài xe là xác một người phụ nữ.
- Joseph Poorgrass, đừng lật đật chớ. Cha xứ không phiền hà gì đâu. Cha xứ nhân hậu lắm. Ngồi xuống đi nào!
Joseph Poorgrass càng nấn ná thêm bao lâu thì ý thức về trách nhiệm càng lỏng lẻo bấy nhiêu. Thời giờ trôi qua và bóng chiều bắt đầu sẫm dần. Đồng hồ gõ sáu tiếng và ngay lúc đó có tiếng chân hấp tấp buớc bên ngoài, cửa quán bật mở và Gabriel Oak hiện ra cùng với người hầu gái của quán rượu tay cầm một cây đèn cầy.
- Tôi thật xấu hổ cho anh, thật là tệ, Joseph à, thật tệ bạc! Gabriel nói.
Coggan ngó lên bằng cặp mắt buồn ngủ và nói:
- Không ai còn có thể làm gì một người đàn bà đã chết nữa rồi. Gã chăn cừu ơi, nốc rượu đi và hãy kết bạn với nhau bởi vì chỉ ngày mai thôi tất cả chúng ta sẽ giống hệt cô ấy thôi mà!
- Im đi! Oak nói và quay sang Poorgrass - Joseph, anh say nhừ rồi.
- Không, gã chăn cừu Oak ơi, không đâu mà! Tất cả rắc rối của tôi là ở chỗ tôi thấy tới hai anh lận... tôi muốn nói là anh thành ra hai. Hễ mà tôi ngồi trong quán rượu một lát là tôi thấy như vậy thôi.
Gabriel thấy không kẻ nào trong ba người nọ có thể điều động chiếc xe về nốt đoạn đường, nên đi ra chỗ xe đỗ, gần như mất hút trong băng giá và bóng đêm. Anh kéo đầu ngựa ra khỏi cái túi cỏ trống rỗng mà nó đã ăn sạch và nhai tới nhai lui trong bóng tối.
Khi anh tới nhà của Bathsheba thì trời đã tối đen, có một người từ cổng rào bước ra và tiến lại gần:
- Phải Poorgrass với tử thi không?
Gabiel nhận ra tiếng nói của cha xứ.
- Xác người đấy, thưa cha!
- Tôi nghĩ là đã quá trễ rồi, không thể làm tang lễ nữa. Phải đành hoãn lại sáng mai thôi. Phải đưa người chết vào nhà thờ hay để lại trang trại nầy.
Gạbriel đi gặp bà chủ để coi bà quyết định như thế nào về chuyện nầy. Dường như cô rất quan tâm đến Fanny và muốn mang cô gái vào nhà mình.
- Nếu như để cô ấy bên ngoài suốt đêm thì thật là vô tâm và vô đạo nữa.
Gabriel đốt đèn lồng lên và kiếm thêm ba người nữa. Họ giúp anh mang quan tài vào căn phòng khách nhỏ theo lệnh của Bathsheba. Trừ Gabriel mọi người đều ra về hết. Anh ngó lại mấy chữ ghi bằng phấn trên nắp quan tài. Rất đơn giản: "Fanny Robin và con”. Gabriel rút khăn tay ra và thận trọng lau hai chữ cuối, chỉ để lại ”Fanny Robin". Rồi anh rời phòng khách, lặng lẽ theo phòng ngoài đi ra ngoài.
o0o
- Bà ơi, bà có muốn sai tôi gì nữa không?
Cũng vào cuối buổi tối đó Liddy đã hỏi. Chị hỏi Bathsheba, lúc đó đang ngồi một mình trong phòng khách bên cạnh lò sưởi vừa nhóm lần đầu khi mùa thu đến.
- Nếu như bà cần thì tôi sẽ chờ ông chủ cho.
- Ồ, không, không! Chị đi ngủ đi. Tôi sẽ chờ ông ấy cho đến nửa đêm, và nếu như tới lúc đó mà ông ấy còn chưa về thì tôi cũng sẽ đi ngủ luôn.
Chỉ năm hoặc mười phút sau Liddy lại xuất hiện và hấp tấp đứng bên ngoài để báo tin:
- Maryann mới vừa nghe một chuyện rất là kỳ lạ, nhưng tôi không tin chuyện đó đâu, bà à!
- Chuyện gì?
- Chuyện của Fanny... trong vòng có một tiếng đồng hồ thôi, một câu chuyện thật là độc ác cứ lan truyền khắp Weatherbury, rằng...
Liddy tiến tới gần bà chủ và thì thầm vào tai bà, toàn bộ câu chuyện còn lại, mặt hướng về phía căn phòng nơi Fanny đang nằm.
Bathsheba run lẩy bẩy toàn thân.
- Tôi không tin đâu! Cô hăng hái nói - Và chỉ có một tên trên cái quan tài thôi mà..
Bathsheba quay mặt đi ngó vào ánh lửa để cho Liddy khỏi trông thấy vẻ mặt cô. Khi thấy bà chủ không muốn nói gì thêm Liddy rón rén ra ngoài, khẽ đóng cửa lại.
Thốt nhiên Bathsheba thấy muốn trò chuyện với một người nào đó mạnh mẽ hơn cô và muốn sức mạnh đó sẽ hỗ trợ sự chững chạc cho mình. Nếu như cô muốn tìm một người bạn như vậy thì cô nên kiếm Gabriel Oak. Cô thấy anh biết hết câu chuyện về Fanny mà cô muốn biết. Nếu như cô tới gặp anh và yêu cầu:
"Sự thật câu chuyện ra sao?" thì chắc anh sẽ sẵn lòng mà kể lể.
Cô khoác áo choàng lên và đi ra ngoài. Ra ngoài trời thì quả là tốt hơn là ở trong nhà nhiều và Bathsheba chậm rãi đi xuống túp lều chỗ Gabriel ở trơ trọi một mình. Từ cửa sổ cô thấy có một ánh đèn đơn độc, màn thì cũng không buông xuống. Gabriel đang đọc sách, nhưng chẳng bao lâu anh ngó đồng hồ, dường như nhận ra trời đã khuya lắm rồi, đóng sách lại và đứng dậy. Cô biết là anh sắp đi ngủ đấy và nếu như cô gõ cửa thì anh sẽ ra ngay.
Cô thấy là mình không thể hành động như vậy, và trái tim hoang mang, cô đi ngược lối mòn trở lên nhà. Cô dừng lại tại phòng khách, nhìn vô cánh cửa căn phòng chỗ Fanny nằm:
- Ôi, tôi mong, mong là việc nói có hai mẹ con là không thật... Nếu như tôi có thể gặp cô trong chốc lát thì tôi sẽ biết hết tất cả!
Vài giây trôi qua, cô chậm rãi nói thêm:
- Mà tôi cũng sẽ biết thôi!
Chỉ một lát sau cô đã kiếm được một cái tuốc-nơ-vít và vô trong gian phòng nhỏ. Run rẩy bởi xúc động, cô đứng bên cạnh chiếc quan tài mở nắp của người con gái kia, và nói với chính mình bằng một giọng trầm trầm khi ngó vào bên trong:
- Biết được một điều tồi tệ nhứt như vậy thì quả là không còn gì tốt bằng và mình sẽ biết ngay thôi.
Đấy, chính là trong kết cục câu chuyện của Fanny cô đã thấy bằng chứng của phẩm hạnh người chồng của mình. Nước mắt cô rớt xuống hai thi thể bất động trong quan tài, những giọt nước mắt không chỉ rớt xuống vì buồn rầu. Cô hấp tấp đi tới đi lui trong phòng, hai tay nắm lại với nhau khi cô nghĩ thầm:
- Ơi, mình ghét cô ta biết bao, tuy vậy mình không muốn nói là mình ghét cô ta đâu, bởi vì như vậy là độc ác; nhưng mà mình chỉ ghét cô ta chút chút thôi. Nếu như mà cô ta còn sống mình mới nên tức giận và độc ác với cô ta; nhưng thù hận một người đàn bà đã chết thì thật là không nên. Ôi, Chúa ơi, xin rủ lòng thương con! Con quá khốn khổ rồi!
Cô quỳ bên cạnh quan tài, hai tay che mặt, và căn phòng hoàn toàn yên lặng. Sau đó để tỏ ra ân hận vì những ý nghĩ trước kia cô lấy hoa tươi từ bình bông trên bệ cửa sổ xuống, trải quanh đầu cô gái đã quá cố. Cô không biết mình đã làm như vậy bao lâu nữa nhưng cô nghe có tiếng cửa trước mở ra và khép lại. Có tiếng chân đi băng qua tiền sảnh và chồng cô xuất hiện ngay cửa phòng khách và ngó vào.
Y ngó trừng trừng, nhưng ngay lúc đó chưa thể liên tưởng tới Fanny với những gì y trông thấy. Thoạt đầu y tưởng là có ai đó trong nhà chết.
- Chà, cái gì vậy? Y hỏi.
- Tôi đi đây! Tôi đi đây! Bathsheba kêu lên với chính mình hơn là tỏ cho y biết.
- Chuyện gì vậy? Ai chết vậy? Y hỏi.
- Tôi không nói cho anh biết đâu; để tôi đi đã. Tôi muốn ra ngoài! Cô nói tiếp.
- Không mà, ở đây đi! Tôi muốn cô ở đây mà!
Y níu chặt bàn tay cô và hai người lại gần cỗ quan tài, tay trong tay.
Troy nhìn vô trong, buông bàn tay vợ ra, y đã biết sự thật và đứng như trời trồng.
- Anh có biết cô ấy không? Bathsheba hỏi nhỏ.
- Có! Troy nói.
- Phải cô ấy không?
- Phải.
Y cúi gập người trên Fanny Robin và dịu dàng hôn cô như ai đó đang hôn một đứa bé đang ngủ và sợ đánh thức đứa bé ấy.
Trông thấy cảnh đó và cảm nhận mọi việc, Bathsheba lao người về phía y. Cô quàng tay quanh cổ y và thốt lên những lời tận đáy lòng mình.
- Không! Đừng hôn hai người ấy! Ôi, Frank ơi, em không chịu nổi. Em không chịu được! Em yêu anh nhiều hơn cô ta kia mà; anh cũng phải hôn em nữa mới đưọc, Frank ơi, hôn em đi. Anh sẽ hôn em mà, Frank ơi, anh sẽ hôn em mà!
- Tôi sẽ không hôn cô đâu! Y nói và đẩy cô ra.
Cô cố trấn tĩnh lại.
- Anh hãy nói rõ lý do đi! Cô nói, giọng cay đắng và trầm xuống một cách lạ lùng.
- Tôi phải nói rằng tôi là một con người xấu xa, lòng dạ đen tối! Y nói.
- Và rằng người phụ nữ kia là nạn nhân của anh mà tôi cũng vậy.
- Thưa bà, xin đừng nhạo báng tôi nữa. Người đàn bà nầy, cho dù đã chết, vẫn mang một ý nghĩa lớn lao đối với tôi hơn cô nhiều, trước kia và ngay cả lúc nầy đây. Nếu như bà đừng có quyến rũ tôi, thì tôi hẳn đã cưới cô ấy rồi. Trước khi gặp bà tôi chẳng hề có một tính toán nào khác! Y quay sang Fanny - Nhưng em yêu ơi, em cứ yên tâm đi! Trước mặt Thiên Thần em chính là vợ của riêng anh.
Nghe thấy những lời đó, Bathsheba lắp bắp:
- Nếu như cô ta là vợ anh... thì... tôi là... cái gì?
- Bà chẳng là cái gì đối với tôi cả, chẳng là cái gì cả! Troy hờ hững nói,
Cô không chờ thêm lời nói nào nữa, ra cửa và chạy đi.