Giới thiệu: Lời tác giả
Dịch giả: Tang Diệp
Múa bút tung hoành trong cơn mộng, sách đây thành lá gửi mây trời
Người ta phải thích một thứ gì đó, thì mới được coi là phong nhã. Chi Độn thích ngựa, Triệu Cát thích chim ưng, tôi thì thích mèo. Diệp Công thích rồng , nên tất cả những vật dụng của ông ta đều có hình rồng; Chi Độn, Triệu Cát thích ngựa, thích ưng, nên trong tác phẩm của hai người này luôn ẩn hiện ý chí đó, đại để dù có thiên biến vạn hóa thì lúc nào cũng bao hàm chút gì đó liên quan tới ngựa và ưng. Tôi thích mèo, nhưng không phải phiền phức như thế, thích mèo thì nuôi lấy một con là được, nhiều hơn cũng không cần, vì tôi rất sợ phiền phức.
Tôi nuôi một con mèo hoa, có một điểm đặc biệt là nó lại là giống mèo hoa lông dài, mà càng hiếm có hơn là lông ở chân nó lại trắng như tuyết vậy, trông cứ như là đang đi bốn chiếc găng tay trắng ấy. Lúc đến ở với tôi, nó còn rất nhỏ, cả tiếng kêu cũng đầy mùi sữa mẹ. Lúc ngủ, mèo con rất thích rúc vào lòng người ta, rồi kêu “gừ gừ” một cách thỏa mãn. Theo đúng nguyên tắc đặt tên cho các quái vật bằng tiếng kêu của chúng trong Sơn Hải Kinh, tôi gọi nó là con Gừ Gừ.
Dần dà, Gừ Gừ cũng lớn lên, bước chân loạng choạng hồi mới tập đi giờ đã nhanh nhẹn linh hoạt vô cùng. Lúc tôi gõ máy tính, nó thích nhất là nằm trên màn hình, thỉnh thoảng lại thò chân xuống cào cào mặt màn hình nghịch ngợm. Trong cái đầu nhỏ bé của nó kia, có lẽ đang nghĩ cái màn hình này cứ chớp chớp liên tục thế, chắc là chủ nhân đang đùa với mình cũng nên ? Tôi mà mở ra một tấm ảnh là nó lại càng thích thú, nghiêng đầu dòm dòm thật kỹ, rồi sau đó thò cái chân đầy những lông là lông ra chộp chộp. Đương nhiên là nó chỉ chộp được cái màn hình lạnh tanh, vậy là mèo ta lấy làm khó hiểu, kêu lên “meo meo” kháng nghị. Mỗi lần như thế, tôi lại cười cười bế Gừ Gừ lên, trách móc nó một trận vì cái tội ngu, rồi thưởng cho mèo ta nửa hộp thức ăn mèo thượng hạng. Đường đời gập ghềnh trắc trở, Gừ Gừ nay đã lớn tướng, còn tôi cũng từ từ trưởng thành trên văn đàn …
Nhiều khi hồi tưởng lại, cảm thấy con người ta không phải đang sống, mà chỉ có linh hồn hay nhục thể đơn độc đang sống mà thôi. Linh hồn rất cô đơn, rất đau khổ, nhưng cũng rất sung sướng; nhục thể thì chỉ biết ăn ăn uống uống, nhét vào cái miệng rỗng không rượu nọ thịt kia. Mèo không có linh hồn phức tạp như con người, vì vậy nó có thể sống một cách đơn thuần, có thể vì một giấc ngủ ngon sau bữa trưa, có thể vì hộp thức ăn thỉnh thoảng tôi thưởng cho, chỉ đơn thuần như vậy, một cuộc sống đẹp đẽ mà hạnh phúc. Còn tôi ? Có thể tôi cũng sống vì giấc ngủ ngon lành sau bữa trưa hay hộp thức ăn cho mèo, nhưng tôi không hạnh phúc được như nó. Bởi tôi không đơn thuần như mèo. Linh hồn tôi cô độc và mệt mỏi, chỉ biết quanh quẩn nơi thư viện phủ đầy những bụi này.
Nhưng tôi không muốn như vậy. Có thể con người cần một chút gì đó vĩ đại để “gây mê” bản thân mình, khiến bản thân có thể xác định được một lý tưởng, nhưng có lẽ chỉ có mình tôi là không cần.
Vậy là tôi cầm bút lên, để nó lại được tung hoành trên mặt giấy. Thành phố quê hương tôi có một dòng sông, trên mặt sông là áng mây rực rỡ nhất trên đời này, tôi cũng muốn cây bút mình nở ra những đóa hoa rực rỡ sắc màu như áng mây kia. Tôi muốn dùng cách của mình, tạo ra một cung điện pha lê hùng vĩ huy hoàng, thần kỳ mỹ lệ, để bạn bè tôi, và cả mèo của tôi được thong dong dạo chơi trong chốn ấy, còn tôi thì sẽ đứng một mình trên tòa lầu cao nhất, hưởng thụ niềm vui của Chúa sáng thế. Đây chính là niềm vui mà tôi muốn sở hữu. Nhục thể của tôi đã quen với sớm trưa chiều tối, đã quen với ăn ở đi lại, nó thông minh và linh hoạt vạn phần trong những khuôn phép của tục thế ấy, nhưng linh hồn của tôi thì không như vậy, nó bướng bỉnh và phóng túng buông thả, còn muốn được buông thả một cách oanh oanh liệt liệt sau cơn say tỉnh, muốn được tiêu dao giữa mây ngàn, tung bay nơi núi non trùng điệp, vươn lên cao tựa mặt trời, vươn đến tận núi Cô Xạ xa xôi.
Vì vậy tôi chọn võ hiệp. Tôi không muốn phân biệt là buổi tà dương hay phút bình minh, mà chỉ cần một chùm sáng chiếu rọi góc linh hồn sâu thẳm vẫn còn đang say giấc. Tôi muốn đạt đến cực hạn của tưởng tượng, đạt đến tận cùng của hứng thú. Hoàng Hà cuồn cuộn chảy về Đông, tôi đứng múa kiếm giữa trời, lưỡi kiếm dấy lên những màn sương mù mịt …
Vì vậy tôi viết “Tử Chiêu Thiên Âm”, viết “Thục Đạo Văn Linh”, viết “Hải Chi Yêu”, viết “Mạn Đà La”. Tôi không cần những dòng chữ đầy đặn vuông tròn, thứ tôi cần là sự giải thoát sau khi thấu hiểu. Gừ Gừ ăn uống no say xong là sẽ giương giương đắc ý nằm liếm láp bộ lông dài thượt đến khi nào toàn thân sạch sẽ hoàn mỹ nó mới dừng lại, rồi bắt đầu xòe xòe móng vuốt, đi tuần một vòng trong phòng tựa như bậc quân chủ tuần du trong lãnh địa, rất tự nhiên mà cũng rất cao nhã, kế đó nó nhẹ nhàng nhảy lên đùi tôi hoặc màn hình máy tính, uể oải ngáp dài rồi chìm vào giấc ngủ. Những lúc như vậy, nhìn nó rất thỏa mãn, rất thong dong, phảng phất như thế giới này làm từ thạch anh, còn nó thì là quầng sáng lấp lánh ở nơi sâu tận cùng của tảng thạch anh đó vậy. Tôi thường xuyên không tự kiềm chế mà băn khoăn không hiểu tại sao nó có thể hạnh phúc đến vậy ? Còn tôi, tại sao tôi không thể ? Tôi viết văn, thực chất cũng chỉ vì muốn tìm được thứ “thức ăn mèo” của mình, sau khi no say, là có được thứ hạnh phúc nhàn nhã thong dong như con mèo Gừ Gừ kia.
Đêm về khuya, sau khi tôi đã yên giấc, Gừ Gừ lại mò dậy, nó thường nghịch ngợm với quả bóng bàn của mình một lúc, rồi trèo lên bậc cửa sổ, nhìn ra bên ngoài. Mèo quả thật là một loài động vận rất nhanh nhẹn, từ khi bốn tháng tuổi, nó đã có thể dễ dàng nhảy lên bậc cửa sổ cao nửa mét rồi. Tôi thường tò mò không hiểu nó đang nhìn cái gì ? Ngoài cửa sổ đâu có gì khác ngoài những con người qua qua lại lại, cùng hàng cây bị bóng đêm bao phủ, có gì đáng để nhìn đâu ? Nhưng Gừ Gừ lại nhìn say nhìn sưa, chăm chú vô cùng. Mỗi khi bên ngoài nổi lên một trận gió làm lung lay cây lá là nó lại càng hưng phấn, hai mắt mở tròn to, như thể vị tướng quân xuất chinh phát hiện ra tông tích kẻ thù, chuẩn bị đánh trống xua quân xuất kích vậy. Có lúc tôi chưa ngủ, mà chỉ nằm trên giường ngắm nhìn nó như vậy, cũng cảm thấy khá là thú vị. Có lẽ, những dòng chữ tôi viết ra cũng như Gừ Gừ kia vậy, chúng nhảy lên bậc cửa là nhục thân của tôi, dõi mắt nhìn ra thế giới bên ngoài. Thế giới đối với chúng thật đẹp xiết bao, khiến chúng có thể hoàn toàn bỏ qua những bụi bẩn bên trên, mà ngắm nhìn một cách say sưa chăm chú. Đáng lẽ phải cho chúng tự do từ lâu rồi mới đúng.
Tôi ý thức được những gì tôi viết ra cũng như một đàn mèo con, được nuôi nấng bằng thức ăn mèo, lớn lên trong vòng tay người, Bọn chúng hạnh phúc một cách đơn thuần, nhưng chúng luôn khát khao thế giới bên ngoài. Có lẽ tôi không nên chỉ biết đến mình, cứ ngỡ được chút thảnh thơi trước khi đèn tàn nến tắt là đã đủ. Nhưng không, có lẽ được công khai với đời mới là điều mà chúng mong muốn. Vì vậy, cuối cùng tôi cũng gia nhập vào giới viết văn. Đây có lẽ mà một sự giải thoát, khiến tôi cuối cùng cũng tìm được món “thức ăn mèo” của mình cũng nên.
Nhưng thủy chung tôi vẫn nghi ngờ Gừ Gừ không phải đang nhìn thế giới bên ngoài, mà là đang ngắm sao. Nó thường ngẩng đầu lên, ngồi yên bất động thật lâu, mỗi khi như vậy, tôi lại ngờ rằng nó đang tìm kiếm những ánh sao hiếm hoi trên bầu trời Bắc Kinh. Những ánh sao này biết đâu lại có thể khơi gợi lên ký ức sâu thẳm trong dòng máu mèo của nó, thật giống những thứ tôi viết ra, mặc kệ là văn cũng được, là thơ cũng được, học viện cũng tốt, giang hồ cũng xong, bao giờ tôi cũng gắng sức làm chúng lấp lánh tỏa sáng, tựa như ánh sao ngàn năm vạn năm không đổi trên cao kia, chiếu sáng cho mảnh linh hồn cố chấp không chịu thức tỉnh này của tôi.