Chương 4: Đối mặt với những người kì cục
Nhiều người rất kì cục. Tay lái xe trên đường thì thô lỗ, tay đồng nghiệp thì có mấy thói quen kinh dị, còn mấy đứa con của ta thì chẳng bao giờ nghe lời cha mẹ.
Tôi không nói là ta phải vui khi gặp những người cư xử kém. Ý tôi là ta phải biết cách buông bỏ cái kì vọng muốn mọi người cư xử đúng ý mình. Như thế ta sẽ hạnh phúc hơn nhiều.
Hãy nghe câu chuyện của Marie: Cô ấy nổi điên lên vì gã đồng nghiệp Scott đang quát vào mặt cô một cách vô cùng giận dữ và thô lỗ.
Dĩ nhiên cách cư xử của Scott không đúng, nhưng nếu Marie phản ứng cũng bằng sự giận dữ, thì tình hình không thể khá hơn. Việc nổi giận ngược lại không thể làm Marie vui được. Chắc chắn.
Ở đây có vài thứ đáng chú ý:
1.Có thể Scott đang có chuyện khó khăn. Hoặc có thể anh không giỏi chịu áp lực. Cũng có thể anh không biểu đạt ý kiến của mình tốt cho lắm. Dù vấn đề là gì, thì căn nguyên cũng là từ anh đồng nghiệp, chứ không phải là từ Marie.
2.Ngay cả dù Scott có lí do để nổi quạu với Marie (ví dụ như cô làm sai gì đó chẳng hạn), thì Scott vẫn có thể nói năng bình tĩnh và mang tính xây dựng hơn. Nhưng ở đây rõ ràng là Scott không lựa chọn cách nói này. Tuy vậy, Marie vẫn có thể lựa chọn vừa hiểu ý của Scott (ví dụ như không bao giờ được dùng font Comic Sans trong báo cáo kinh doanh chẳng hạn), vừa không qua để ý đến cơn giận của
Scott. Anh đang không kiềm chế được mình, đó là vấn đề của anh, chứ không phải của Marie.
3.Marie có thể và nên phản ứng với Scott, nhưng không phải bằng cơn giận. Nếu cô có thể buông bỏ cách phản hồi bằng sự giận dữ (rất thường gặp), cô sẽ có thể phản hồi một cách bình tĩnh và mang tính xây dựng hơn.
4.Marie không có nhiệm vụ thay đổi Scott. Cô không thể buộc anh dễ mến hơn, dù muốn. Thay vì vậy, cô có thể thay đổi cách phản ứng của bản thân. Đó mới là nhiệm vụ của Marie.
5. Tuy nhiên, Marie vẫn có thể cư xử một cách cảm thông, ngay cả dù cô không nghĩ là Scott đáng được cảm thông. Scott đáng được gì không phải là vấn đề. Nếu anh đang đau khổ, mệt mỏi, Marie có thể trở thành "người lớn" và thông cảm với nỗi đau khổ, mệt mỏi của anh (và của bản thân cô nữa). Cách này sẽ giúp cải thiện tình hình và làm cả hai vui vẻ hơn.
Tôi để ý thấy nhiều người sẽ khăng khăng phân định rõ đúng sai trong trường hợp này. Scott sai, và đáng bị lãnh hậu quả, chứ không hề đáng được cảm thông. Chính viễn cảnh lí tưởng của ta về cái đúng mới là vấn đề. Không hề có cái gì là chân lí tuyệt đối cả. Ta muốn mọi người cư xử đúng đắn, nhưng trong thực tế, chuyện đó sẽ không xảy ra đâu.
Bám víu vào các viễn cảnh lí tưởng, nơi mọi người luôn cư xử theo ý ta (không hề thực tế chút nào) chính là nguyên nhân tạo nên cơn giận, sự bực bội, stress và sự thất vọng. Thay vào đó, ta có thể buông bỏ hết những viễn cảnh này, và chấp nhận thực tại.
Thực tại là gì? Scott đang buồn bực, nóng giận, stress và cư xử không đúng mực. Marie có thể chấp nhận thực tại này, buông bỏ viễn cảnh lí tưởng (nguồn gốc cơn giận), để rồi phản hồi một cách cảm thông và bình tĩnh. Cô có nhiều cách
để đối mặt với Scott, thay vì cứ giận dữ theo.
Dĩ nhiên buông bỏ các viễn cảnh lí tưởng, chấp nhận thực tại và cư xử đúng mực một cách cảm thông không hề dễ, nhưng hoàn toàn có thể luyện tập được.