Chiếc ngai vàng
Lan Khai
Chương 1
Kinh đô Thăng Long ngủ say mê mệt dưới ánh nắng trưa hè; phố phường vắng tanh, yên lặng...
Trong Tử cấm thành, vượt khỏi ngọn tường đá ong sâu nâu sạm, nhô lên khoảng không trong vắt, những dao, guột chênh vênh, những long, phụng vờn nhau trên những nóc lầu nặng trĩu.
Một vài hàng cau thẳng tuột; đứng im như những quạt vả khổng lồ đang che bóng xuống một giấc mơ vương giả.
Nơi đô hội phồn hoa, lúc ấy, chỉ còn sự đìu hiu, ánh sáng, tiếng oanh vàng lanh lảnh chen lẫn tiếng ve sầu. Hay về phía Ngọ môn, tiếng đờn ca thỉnh thoảng rung động bầu không khí giòn tan. Vẳng qua mấy lớp cây rậm, tường dày, khúc âm nhạc nghe lạ lùng, huyền bí...
Một vài đứa trong bọn nô lệ Chàm, đang quảy nước ngoài phố vắng, dừng bước lắng nghe, quên bẵng sự quở phật và ánh nắng cháy da. Là vì, những tiếng oán than ấy gợi ra trong lòng kẻ đau khổ biết bao tình nhớ nước thương quê và làm sống lại trong trí nhớ họ bao cảnh chia lìa đoạn tuyệt...
Nhưng, âm nhạc kia từ đâu vẳng lại, giữa khi cả một thành đang mê mệt dưới nắng trưa hè?
Ta, nếu muốn tìm, phải vào Ngọ môn, lần theo con đường quanh co dưới bóng liễu , tiến vào ngả Phượng Hoàng lâu.
Cửa cung nhìn ra một bãi đất phẳng rộng, cỏ xanh dãi nắng không bợn chút bóng râm; dải tường đá, ẩn hiện dưới lớp dây leo hoa nở như căng một đoạn gấm dài.
Một cái Khải Hoàng môn sừng sững trên bốn cột đồng, biển son phô nét chữ vàng chói lọi.
Qua cổng lớn là một cái sân lát gạch Bát Tràng với những voi, ngựa đá bày song song dưới hai hàng cây đại khúc khuỷu, lục liễu thướt tha. Giữa sân, một cái bể cạn, những khóm thược dược, mẫu đơn, thạch lựu, trà mi đua vẻ thắm tươi trên nền lá biếc. Vài con hạc gầy, ngẩn ngơ như đang nhớ tiếc những ngày tự do ngoài khoảng rộng...
Khỏi sân, tới thềm diện chính, hai bên có đôi rồng đá nằm chầu. Giữa khoảng cột son rực rỡ, những cánh rèm xanh buông rủ, lọc vào phía trong một thứ ánh sáng êm đềm.
Trong thâm cung u tĩnh, một chiếc long sàng kê áp vách, hai cánh màn hồng vắt gọn, lộ ra một thiếu nữ mơ màng.
Trước giường để một án son, trên bày lọ hoa quỳ thắm đỏ, một tấm gương đồng bóng lộng, mấy tập cổ thi với một đỉnh trầm nhả khói...
Thiếu nữ, tuổi xuân mới đôi tám lần mai nở, gương mặt buồn êm ái đượm ánh mờ xanh. Cặp mắt nàng to, đen quầng, nhìn say đắm như mải theo cái ảnh tương mỹ miều. Miệng nhỏ, làn môi thắm rầu rầu hé mở trước hàng răng ngọc, phảng phất một bông hoa tàn héo trước thời phô nhụy. Cổ nàng cao, tròn và trắng như cuống huệ.
Nàng đội chiếc mũ hình phượng bay, hai cánh áp xuống thái dương, những lông đuôi dát ngọc xòa lại phía sau gáy, mỏ phượng chầu ra trước trán, ngậm tua vàng. Hai món tóc mai buông xõa nổi hẳn đôi gà má hơi cao, thêm cho dung mạo nàng một vệt buồn rất đẹp.
Những nếp áo vàng diêm dúa, mềm mại như đem mùi xạ hương ủ ấp cho thân thể nàng yeu kiều thanh quý. Hai chân nàng đi giày thêu, để nhẹ trên kỷ bạch đàn. Đôi vòng tay, trong cảnh phòng tranh tối tranh sáng, lấp lánh như hai mảnh mặt trời.
Gần bên Chiêu Thánh Công chúa - tên thiếu nữ - một cung nhân ngồi xếp gấp trên chiếc nệm hoa, trước mặt để ngang cây thập lục huyền. Cung nhân đờn khúc: "Nhất dạ tương tư", đem cả mối sầu xuân u uất chuyển sang mười sáu đoạn tơ đồng. Lắm khi, để gảy những tiếng tài tình đặc biệt, cung nhân phải là hẳn mình ra phía trước, như muốn bơi trên những làn sóng du dương...
Công chúa hờ hững lắng nghe. Kỳ thực, tấm lòng tơ nhịp theo điệu đờn say đắm mà khi khoan khi nhặt lúc bổng lúc chìm... Chốc chốc, nàng nhẹ buông một tiếng thở dài thì sau lớp mi nhung, lại thấy chập chờn ngấn lệ.
Tiếng đờn mỗi lúc một nồng nàn, dồn dập, chứa đầy những mong đợi nhớ nhung...
Thốt nhiên, Công chúa lắc đầu, ra hiệu. Cung nhân vội đặt nhẹ hai bàn tay tháp bút lên mười sáu đường dây. Khúc đờn im bặt; trong bầu không khí thoảng hương trầm, chỉ còn hơi văng vẳng tiếng tơ thừa.
- Thị nữ, ngươi khéo đoán biết tâm sự của ta hay sao mà khúc tương tư nọ khiến ta nhầm tưởng chính lòng ta lên tiếng oán than?
Nữ nhạc, giật mình, ngơ ngẩn sợ.
- Ta buồn, buồn lắm; thôi ngươi đừng gảy khúc ghẹo lòng ta nữa!
- Tâu Đức Đà, kẻ tôi đòi sơ ý, cúi xin Đức Bà vạn xá cho.
Chiêu Thánh công chúa thở dài:
- Phải, ta cũng biết "Nhất dạ tương tư" là khúc ta ưa nghe. Nhưng... hình như hôm nay ta mới nhận rõ đấy là một khúc giết người...
Đoán chừng Công chúa muốn giãi bày tâm sự, thị nữ ngọt ngào tâu:
- Chẳng hay duyên cớ sự thay đổi ấy từ đâu? Đức Bà, hiện nay xuân xanh đương độ, nhan sắc tuyệt trần, Đức Bà lại vừa nối ngôi Lý triều Thiên tử, cầm đầu văn võ trăm quan. Đền vàng, điện ngọc, năm tháng tiêu dao; nam, bắc, đông, tây, bốn phương chiều củng sự, sang quý thực không còn ai hơn nữa. Đức Thượng hoàng tuy xuất gia đầu Phật nhưng cửa Khổng chẳng phải xa xôi ngàn dặm, Đức Bà có thể sớm viếng chiều thăm. Còn những quân quốc trọng sự thì đã có quan Điện tiền Chỉ huy sứ Trần Thủ Độ trông coi Đức Bà có thể yên lòng được...
Công chúa lắc đầu:
- Thượng hoàng còn khang kiện, ta không lo gì. Quyền thế, giàu sang, tuổi xuân sắc đẹp ta có cả, nhưng... nếu lòng ta còn phải ao ước thì hạnh phúc của ta sao đã gọi được là hoàn toàn?...
Ngạc nhiên, thể nữ hỏi:
- Đức Bà chỉ phán ra một lời, thiên hạ có thể thái bình hay đại loạn ngay tức khắc. Vậy lẽ nào người ước ao một sự gì mà lại chẳng được vừa lòng?
Công chúa lắc đầu, tỏ ý bực mình vì trí hiểu biết của tên cung nữ tầm thường quá. Nàng hé môi toan nói, nhưng nàng bỗng đứng phắt dậy, tiến ra gần cửa sổ.
Thị nữ vội cuốn rèm châu. Cả một khoảng cao rộng mở ra, bát ngát, sáng sủa, rực rỡ và yên lặng...
Ánh sáng ùa vào thâm cung, công chúa càng lộng lẫy như tiên. Vẻ xuân tươi in trên cặp môi thắm, lúc ấy tuy vắng hẳn nụ cười, điểm trên hai má phớt hồng phủ lần tơ mịn như vỏ đào non lấp lánh trong khóe mắt đen trong suốt.
Công chúa lặng yên nhìn ra vườn ngự uyển hớn hở trăm màu, nhìn những chòm cây to tráng lớp ánh vàng chói lọi và nghe những tiếng chim hót ve ngâm... Xa xa về phía chân trời, trên nền mây trắng đùn cao như những ngọn tuyết sơn lấp lánh, bóng nhạn lẻ loi bay...
Quay lại, nàng trỏ bảo cung nhân:
- Ngươi hãy xem, cũng như chiếc nhạn ven trời, lòng ta lúc này đang bay tìm một ảo mộng.
Dứt lời sắc mặt nàng bỗng nhuộm vẻ hoa đào. Và, lặng yên một lát Công chúa lại nói:
- Cung nhân, Trần Cảnh sao hiện giờ chưa thấy vào cung?
- Tâu Đức Đà, Trần Lang vâng lệnh quan Chỉ huy sứ sai đi có việc quan trọng.
- Đi hồi nào?
- Từ chiều qua.
- Độ bao giờ mới về?
- Chúng con nghe nói Trần Lang phải đi xa lắm, còn ngày chàng về thì chưa ai được rõ.
Một vẻ thoáng qua trong cặp mắt Công chúa. Nàng khẽ trách thầm:
- Văn võ trăm quan, sao Tướng quốc chẳng sai người khác đi!...
Rồi, sau một tiếng thở dài nàng thủng thỉnh vào ngồi trước ấn son. Nàng gọi lấy nghiên bút đoạn truyền cung nhân tạm lui.
Hồi lâu, khi quanh mình đã vắng vẻ, không sợ ai thóc mách niềm riêng nữa. Công chúa ngồi thẳng dậy, trải tờ hoa tiên ra mặt long án, đề thơ:
Thâm cung lạnh lẽo, một mình em
Tưởng nhớ lang quân, dạ thảm phiền
Cất bút đề thơ, thơ gợi nhớ
Ngả mình nghe nhạc, nhạc sầu thêm!
Nàng viết luôn bốn câu hăm tám chữ, mỗi chữ là một tiếng gọi thiết tha của ái tình. Ngừng bút, Công chúa bâng khuâng nhìn bức khăn thêu dở để cạnh bình hoa; nàng thở dài lại viết:
Giết sầu, giở đến chỉ cùng kim
Chỉ rối, kim hoen, chạnh nỗi niềm
Bức vẽ uyên ương thêu chưa trọn
Bỗng đâu kim gãy, chói tim em.
Đến đây, cả tâm hồn Công chúa rung động như một cây đờn. Ngọn bút như say sưa thoăn thoắt ghi những lời âu yếm não nùng trên mặt giấy:
Cuốn rèm, xa ngắm ráng mây triều
Bóng nhạn in hình, mỏi mắt theo
Ngàn dặm chàng đi, chim có thấy
Cho ta gửi vội chút tình yêu...
Nàng đặt bút ngâm Iại bài thơ... Những lời êm ái du dương càng khiến cho mối u tình thêm nung nấu. Ngẩng đầu, Công chúa nhìn bâng khuâng hình ảnh một chàng thiếu niên anh tuấn, mỗi lúc một hiện rõ trước mặt tương tư...
Chương II
Dựa lan can Nhạo Thủy đình xây giữa hồ bán nguyệt, Trần Thái hậu lặng ngắm vầng trăng thấp thoáng bên kia rặng cổ tùng...
Cảnh đêm hè xanh phớt, dịu dàng, đầm ấm, bầu trời tinh tú lấp lánh, dưới đất lửa đốm lập lòe trong cụm trúc giàn hoa. Muôn nghìn tiếng ve cùng ngâm khúc ái ân nồng thắm...
Cây cỏ trong vườn, ban ngày rực rữ như thế, lúc ấy chỉ còn là những đám đen sâu thẳm, nơi ký thác cái hồn bí mật của đêm thanh. Không khí ngào ngạt hương thơm, bốc lên tự nghìn vạn bông hoa ẩn khuất...
Mặt trăng lên cao, chiếu thẳng xuống dây lan can đá. Nhờ vậy, ta có thể nhận ra Thái hậu là một người đàn bà cao lớn, đẫy đà, khuôn mặt tròn, hai mắt sáng, mái tóc còn xanh, lòng xuân chưa nhạt phai nhưng dung nhan lúc nào cũng ủ dột, chán chường.
Là vì, từ khi Huệ Tống bỏ ngôi đi tu, Thái hậu đã trở nên người quả phụ đa sầu. Cuộc đời nhạt nhẽo chốn thâm cung với cái danh hiệu quá tôn nghiêm nó trái hẳn với linh hồn còn trẻ trung của Thái hậu, tấm linh hồn như dệt bằng những mộng đẹp của tình yêu.
Bị giam hãm vào cảnh chết trước khi chết, Thái hậu thường ủ dột như chim lồng.
Nhìn tháng ngày qua, chẳng khác bông hoa rữa dần từng cánh, Thái hậu không còn mong đợi nữa, hay nói cho đúng, lúc nào cũng mong đợi một sự phi thường.
Nhiều phen, cả cái khí lực trong người Thái hậu nổi phẫn lên với sự cô đơn ép uổng. Nhưng làn sóng tình rứt lại, đành chịu tan nát trước những tảng đá lễ nghi. Sự uất ức càng to, cái trở lực càng vững thì sự sầu khổ càng nặng nề.
Thái hậu thở dài, ngắt mấy bông hoa thả xuống mặt hồ; nhìn mơ mộng ánh trăng tan... Giữa lúc ấy, một bóng người bỗng xuất hiện gần bên Thái hậu, không biết lẻn đến tự bao giờ.
- Thái hậu thưởng trăng một mình, sao ích kỷ thế?
Giật mình quay lại, Thái hậu khẽ kêu:
- A! Tướng công! Chẳng hay người...
Thủ Độ trả lời:
- Tôi vào đã lâu, nhưng không lên tiếng vì tôi muốn bắt chợp Thái hậu giữa lúc mơ màng. Còn gì đẹp bằng một bà Hoàng hậu buồn tình!
Thái hậu bẽn lẽn nhìn quanh, hai tên cung nữ đã lảng đâu mất cả. Thủ Độ hiểu ý:
- Chúng nó đi rồi. Càng hay! Tôi muốn nói chuyện riêng với Hậu.
Cách xưng hô khêu gợi ấy càng làm cho Thái hậu ngây ngất. Tuy là chị em, Thái hậu, trước sự khêu gợi của Thủ Độ, cảm thấy mình chỉ là một người đàn bà.
- Tướng công có chuyện gí bí mật thế?
- Chuyện Lý Chiêu Hoàng.
- Làm sao?
- Hậu đọc cái này xong rồi tôi sẽ kể cho mà nghe.
Thái hậu tiếp lấy mảnh hoa tiên, giơ ra ánh trăng, khẽ đọc...
- Bài thơ tương tư này của...
- Chiêu Hoàng.
- Ồ! Chiêu Hoàng yêu ai vậy?
- Trần Cảnh.
Thái hậu ngẩn ngơ:
- Lại có chuyện ấy sao?
- Hậu lấy làm lạ à? Trai gái đến thì, nào ai là gỗ đá?
Thái hậu cúi nhìn mặt hồ, im lặng...
Thủ Độ lần khân:
- Người ta nào phải giống vô tình, phải không Hậu?
Thái hậu đáp câu hỏi bằng cặp mắt long lanh với một nụ cười. Xung quanh tiếng ve càng xôn xao, mùi hoa càng thấm thía. Thái hậu thấy cổ họng như thắt lại, hai thái dương đập mạnh, trái tim bồi hồi.
Thủ Độ nhìn Thái hậu một cách say sưa:
- Chúng nó yêu nhau, đầu đuôi chỉ tại tôi cả.
- Tướng công nói gì, tôi không hiểu...
- Tôi đưa Trần Cảnh vào cung để hắn được gần gũi luôn với Chiêu Hoàng. Đến khi lửa gần rơm bén, tôi cấm tiệt không cho Trần Cảnh vào chầu nữa, thử lòng cô gái họ Lý xem sao thì quả nhiên chim khôn đã mắc lưới hồng.
Rồi Chiêu Hoàng gửi cho Trần Cảnh khúc tương tư này?
- Không. Con gái hay giữ ý tứ lắm, nhất là một bà công chúa.
- Thế bài này, Tướng công?...
- Tôi bảo thị nữ lấy trộm của Chiêu Hoàng, sao lấy còn bản chính thì trả lại chỗ cũ để hắn khỏi ngờ vực.
- Tướng công định thế nào?
- Tôi sẽ dùng bài thơ của Chiêu Hoàng làm sợi tơ hồng xe hai trẻ với nhau. Khi Chiêu Hoàng đã hạ giá, tất phải nhường ngôi cho chồng, cho Trần Cảnh, cháu chúng ta!...
- Nghĩa là ta sẻ cướp ngôi nhà Lý một cách êm ái?
- Chứ gì!
- Tôi e triều đình văn võ...
- Thây kệ chúng nó. Người ta lấy chồng, người ta nhường ngôi cho chồng, tự nhiên lắm.
- Vẫn biết mặt ngoài như thế, song còn chỗ dụng ý của Tướng công, khỏi sao có người hiểu rõ.
- Có hiểu rõ cũng chẳng đứa nào dám hé răng. Thiên hạ là của chung, ai khôn thì được, chẳng phải riêng họ Lý.
- Cái ấy tùy Tướng công thôi, tôi thì...
- Phải, Hậu thì chỉ là một người đàn bà đang ao ước thèm thuồng...
Thủ Độ vừa nói vừa tiến sát lại gần Thái hậu. Rất cảm động, những hình như vẫn sượng sùng. Thái hậu lùi lại phía sau. Thủ Độ cầm lấy tay và kéo Thái hậu vào lòng. Hai mặt giáp nhau, hai hơi thở nống nàn pha lẫn...
- Hậu nhỉ, từ khi Huệ Tông đi ở chùa, Hậu một mình trong chốn thâm cung lạnh lẽo, chắc buồn rầu lắm?...
Thái hậu trả lời như một cái máy:
- Vâng, buồn lắm!.... Cuộc đời nhạt nhẽo vô cùng!...
- Thôi, Hậu cố nén ít lâu. Khi Trần Cảnh đã làm vua, ta sẽ làm thái sư trượng phụ, bấy giờ sẽ đón Hậu sang tướng phủ để cùng chung phú quý, cùng hưởng ái ân, vui sướng biết chừng nào!
Cái tương lai tốt đẹp, mà Thủ Độ phác họa ra bằng mấy lời êm ái nọ khiến cho Thái hậu đau lòng:
- Không thể!... Không thể sao được!... Chúng ta không có quyền lấy nhau!...
- Tại sao?
- Tại phong tục, tại lễ nghĩa...
- Hảo huyền cả!
- Lại còn tia mắt thiên hạ....
- Thiên hạ!... Nếu cứ sợ thiên hạ mãi thì người ta còn mong gì được thỏa chính mình, là hiện nay cầm đầu muôn dân, nói ra là pháp luật, còn sợ những tiếng nhỏ to của phường chuột bọ. Chẳng nó gì mai kia ta lấy nhau, ngay hiện thời nếu Hậu ưng, ta sẽ đêm đêm vào cung bạn bè cùng Hậu, lấy ân ái chống với nỗi lạnh lẽo can trường.
- Ồ ! Không!... Đừng làm thế, tôi van!...
Thủ Độ ngả mình vào Thái hậu. Vầng trăng khuất lẫn sau mây. Trong cảnh lờ mờ ngào ngạt thơm tho của vườn ngự uyển, hai người cùng như ngây ngất vì cái tội ác gớm ghê nhưng êm ái, nhưng say sưa...
Một chiếc đèn lồng tự cửa vườn tiến vào. Hai người phải rời xa nhau mấy bước, chờ. Thị nữ bẩm:
- Phía ngoài có một viên tướng từ Quý phủ sang đây báo việc cơ mật.
Thủ Độ giật mình, đoán có sự lạ, vội truyền:
- Cho vào.
Viên tướng nọ chừng mới phóng ngựa từ xa đến vì dưới ánh đèn, khuôn mặt ướt đẫm những mồ hôi, mũ giáp xô lệch. Quỳ xuống làm lễ Thái hậu xong, tướng ấy quay lại, nói:
- Bẩm Tướng công, Trấn thủ Hồng Châu Đoàn Thượng hiện đã kéo cờ làm phản, tự xưng làm Đổng Hải Vương. Hắn phao ngôn sẽ đem quân về kinh ủng hộ nhà Lý.
Thái hậu thất sắc nhìn em. Thủ Độ vẫn điềm tĩnh, tuy trong khóe mắt ông thoáng qua một tia lửa hờn giận:
- À! Quân này giỏi! Châu chấu toan đá xe!... Được, cho ngươi hãy lui.
Thái hậu hỏi:
- Đoàn Thượng nào? Có phải viên thượng tướng của Huệ Tông vẫn nổi danh là Hạng Võ nước Nam?
- Chính phải. Hắn ta quê ở làng Hồng Nhi, huyện Đường Hào, xứ Hải Dương, vốn có sức khỏe vô địch. Mỗi khi lâm trận, hắn chỉ một đao một ngựa, tung hoành như vào chỗ vắng người.
- Nếu vậy thì đáng ngại lắm!
Thủ Độ vuốt râu, cười:
- Nhưng làm quái gì những đồ hữu dũng vô mưu ấy! Ta chỉ dùng một mẹo nhỏ cũng xong. Chắc đâu chỉ một mình Đoàn Thượng làm phản. Trung thần của nhà Lý thiếu gì. Không cần. Ta bất chấp hết!...
Nghĩ ngợi một lát, Thủ Độ kết luận:
- Nhưng, cơ sự đã thế này, ta không mau cướp ngôi nhà Lý không xong.
Chương III
Buổi tối hôm đó, cảnh hồ Lãng Bạc rực rỡ khác thường. Người ta có thể nói là một cuộc dạ hội thần tiên hay một cảnh mộng ảo của tưởng tượng.
Suốt quanh bờ hồ, từ con đường Cổ Ngư qua làng Yên Thái vòng lại phía chùa Bà Đanh cứ năm thước lại một tên Ngự lâm, tay phải cắp giáo, tay trái giơ cao một chiếc đèn lồng đỏ.
Ngay cửa chùa Trấn Quốc trông xuống, nhà Thủy tạ kết bằng hoa cũng sáng rực như một tòa lâu đài kết ngọc dạ quang. Hàng vạn chiếc đèn phao lềnh bềnh trên mặt sông. Dưới đất thì thế, trên trời thêm trăng sao vằng vặc, gió mát đưa hương...
Nhân dân nô nức đi xem, bạt ngàn cả trên bờ. Ai nấy trố mắt nhìn như nhìn một hiện tượng lạ. Mà thực thế, cổ lai chưa ai thấy một cuộc chương đăng nào lộng lẫy như cuộc chương đăng hôm ấy. Lạ hơn là nó không nhằm ngày tết nào của dân chúng, cũng không trúng vào một khánh điển nào của triều đình. Cứ theo giấy sức của phủ Bình Chương quân quốc sự vụ thì cuộc vui này cốt để mừng sự thái bình trong nước, từ khi Lý CHiêu Hoàng lên ngôi. Nhưng, sự thái bình mà các nhà đương chức cố biểu dương, ca tụng kia, quần chúng lấy làm ngờ. Tin đồn về cuộc khởi biến của Đông Hải Vương cùng cái dã tâm Trần Thủ Độ muốn thoán ngôi nhà Lý hằng ngày chẳng vẫn làm cho nhân tâm phải xao xuyến đó ư? Dù vậy, những cuộc vui bao giờ cũng vẫn là sở thích của dân chúng hiếu kỳ. Người ta hãy gác mọi chuyện quan trọng ra, kéo nhau đi xem đã, đi để tìm lấy một chút tưng bừng cho cuộc đời tẻ ngắt, đi để kiếm lấy ít cảm giác tân kỳ.
Bỗng, văng vẳng từ phía sông Tô Lịch đưa lại, tiếng bát âm mỗi lúc một gần. Rồi, đoàn ba con rồng lửa sừng sững tiến vào hồ Lãng Bạc... Một tiếng pháo hiệu... Chừng hai trăm chiến thuyền, từ trước vẫn nấp trong các bóng cây rậm ven hồ, nhất thời ùa ra đón giá. Những tiếng hô "vạn tuế" vang vào trong bờ, lây sang bách tính, ầm ầm như sấm dậy...
Chiến thuyền dạt ra làm hai cánh, kèm ba con hỏa long tiến tại nhà thủy tạ. Ba quân tấu khúc Quân thiều. Khi thuyền rồng áp mạn, Chiêu Thánh Công chúa (tức Lý Chiêu Hoàng), vận toàn sắc trắng, tha thướt lên lầu. Bốn tên cung nữ xúm quanh bưng các ngự dụng và gánh những đôi lư trầm tỏa khói thơm tho...
Trần Thủ Độ, mặc đai nhung trang, tiến lên sau rồi đến mấy vị lão thành văn võ. Nhã nhạc cử khúc Thái bình, trận bão hoan hô lại vang lừng bốn phía... Nghe giọng kim sang sảng, người ta nhận ra rằng hai đội thủy binh kia đều là cung nữ trá hình. Tiếng nhã nhạc, tiếng hoan hô vừa dứt, Thủ Độ truyền phát ống lệnh. Tức thời, đoàn thuyền chiến, bên đèn xanh, bên đèn đỏ, dàn thành trận thế, hăm hở ra khơi...
Ống lệnh thứ hai nổ cuộc thủy chiến, hay nói là tấn trò "Triệt Giang đoạt A Đẩu" bắt đầu. Những hỏa hổ bắn ra như mưa lửa, tiếng chiêng trống, tiếng hò reo vỡ lở. Mặt hồ nổi sóng như phiến xà cừ vỡ nát tan tành. Sau một cuộc xung phong dữ dội, đoàn thuyền xanh, quân Đông Ngô, dần dần thua chạy. Binh Hán đồng thanh ca khúc khải hoàn. Triệu Tử Long bồng A Đẩu ra bằng rơm, kéo sĩ tốt về lĩnh thưởng.
Lý Chiêu Hoàng bỗng đứng phắt dậy, trái tim nhường thôi đập, hai mắt hoa lên... Thì ra Triệu Vân, mũ vàng, giáp vàng, uy nghi lẫm liệt nọ chính là Trần Cảnh, người mà Lý Chiêu Hoàng đang trộm nhớ thầm mong. Thấy chàng quỳ xuống làm lễ, Chiêu Hoàng vội nâng chàng dậy. Nàng hổ thẹn, liếc mắt nhìn quanh. Thủ Độ cùng các quan tùy giá đâu cả, bọn cung nhân cũng mỗi đứa một nơi nào. Chiêu Hoàng khẽ nói:
- Nghe nói Tướng quân vâng lệnh quan chỉ huy sứ đi đâu xa có việc cớ sao lại ở đây?
- Hạ thần vừa về thì được lệnh đóng vai Triệu Vân trong cuộc đua thuyền để Ngự lãm.
Nghe câu ấy, Chiêu Hoàng cảm thấy cả một nỗi buồn man mác khi vắng người yêu. Nàng nhìn Trần Cảnh, thấy chàng lẫm liệt như một vị thiên thần trong cổ tích.
- Tướng công đi, phong cảnh dọc đường hẳn là vui mắt lắm?
Nhận thấy ý trách móc trong câu nói, Trần Cảnh khẽ nắm lấy tay Chiêu Hoàng. Nàng không tỏ ý kháng cự, mắt nhìn xa, mặt bừng đỏ... Trước hai người đèn lửa sáng rực, đoàn thuyền bơi lượn như một đám thủy quái hiện lên muôn lớp sóng màu,
Những câu hát êm đềm, ngân nga đưa lại cho tâm hồn những cảm giác say sưa. Trần Cảnh ghé vào tai Chiêu Hoàng, cất giọng một người tình nhân nói:
- Ta xuống thuyền ra chơi giữa hồ.
Chiêu Hoàng không trả lời. Ngạc nhiên, Trần Cảnh nhìn nàng. Dưới ánh đèn hồng, chàng nhận thấy sắc mặt nàng tái mét.
Chàng nhắc:
- Theo tôi!
Chàng săm săm xuống tàu. Chiêu Hoàng vẫn yên không nhúc nhích. Chàng khẽ nắm tay Chiêu Hoàng kéo đi. Sự đụng chạm khiến Chiêu Hoàng cảm xúc rất mạnh. Chiếc thuyền nhẹ nhàng lướt sóng ra khơi...
Chiêu Hoàng thoạt tiên muốn chạy trốn. Tấm lòng trinh bạch của nàng như e ngại một sự nguy hiểm. Sự gần gũi với chàng, trái lại, khiến nàng thổn thức, sung sướng một cách lạ lùng. Chiếc thuyền thong thả lướt trên mặt nước...
Chiêu Hoàng bâng khuâng như bay trong cõi mộng. Thốt nhiên, nàng giật mình, nghe tiếng Trần Cảnh rỉ thầm:
- Nương nương tha tội cho tôi nhé... Tôi cần phải nói câu này.
Chiêu Hoàng cúi mặt, nói qua một tiếng thổn thức:
- Chẳng hay Tướng công muốn nói gì?
- Mấy hôm tôi đi xa. Nương nương buồn, nhớ lắm thì phải?
- Sao Tướng công biết?
- Tôi lấy lòng tôi mà đoán thì biết.
Nàng cười:
- Sao Tướng công khéo đoán thế? Vâng, mấy hôm tôi quả nhiên buồn vơ vẩn.
- Nương nương có biết vì sao chăng?
Chiêu Hoàng mỉm cười, không nói. Nàng đẹp biết chừng nào! Dưới ánh đèn và ánh trăng sao, gương mặt nàng lúc ấy thực là một bài