Chương 15: Những tấm ảnh
Lời nói của bác sĩ bất ngờ đến nỗi đột nhiên làm mọi người sửng sốt. Chúng tôi nhìn người chết bị đâm bằng chính con dao bị mất cắp mới có 24 giờ trước đây. Còn bác sĩ Durant tiếp tục khẳng định rằng, người này đã bị chết ít ra là đã 48 tiếng rồi. Tất cả những cái đó thật khó tin.
Chúng tôi chưa kịp trấn tĩnh lại sau lời tuyên bố đáng ngạc nhiên của bác sĩ thì có người mang đến cho tôi một bức điện. Sau khi xé phong bì, tôi biết đó là bức điện của Poirot. Anh báo tin sẽ trở lại bằng chuyến tàu đến Merlinville vào lúc 12 giờ 28 phút.
Có lẽ, tôi tự lập luận, Poirot đã dễ dàng tìm thấy tại Paris cái mà anh muốn. Điều này được khẳng định bằng việc trở lại mau chóng của anh. Tôi không thể hình dung anh sẽ tiếp nhận những tin tức mà tôi sẽ báo cho anh như thế nào.
Chuyến tàu đến chậm và tôi sốt ruột đi đi lại lại trên sân ga. Bất ngờ tôi nảy ra một ý nghĩ là tôi có thể giết thời giờ bằng cách tìm hiểu xem ai rời khỏi Merlinville trên chuyến tàu cuối cùng vào hôm xảy ra tấn thảm kịch.
Tôi tiến lại người phu khuân vác nhiều tuổi trong có vẻ nhân hậu, và dễ dàng bắt chuyện với ông về vấn đề mà tôi đang quan tâm.
- Thật là xấu hổ khi cảnh sát để cho những tên kẻ cuớp này đi dạo mà không bị trừng phạt - ông già tuyên bố một cách hăng hái.
Tôi nói bóng gió rằng, có thể chúng đã rời khỏi Merlinville bằng chuyến tàu lúc nửa đêm. Nhưng ông già kiên quyết bác bỏ điều đó. Ông lão tin rằng, ông sẽ nhận ra hai người ngoại quốc ngay nếu chúng đi tàu. Đi chuyến tàu này cả thảy có 20 người và ông lão không thể nào lại không nhận thấy chúng.
Không hiểu tại sao tôi lại nảy ra ý nghĩ hỏi ông già khuân vác về Jack Giraud. Có lẽ chuyện đó xảy ra vì sự lo ngại thể hiện qua lời nói của Marthe Daubreuil mà tôi đã nghe lỏm được.
Nói tóm lại tôi đã hỏi bất ngờ:
- Thế cậu Renauld không đi chuyến tàu này à?
- Ồ, không, thưa ông. Về rồi lại đi sau nửa tiếng thì thật là nực cười.
Tôi nhìn chằm chằm vào ông già khuân vác, không hiểu được ý nghĩa của lời ông lão nói. Sau đó thì tôi hiểu.
- Cụ nói rằng cậu Jack Renauld về Merlinville tối hôm đó? - Tôi hồi hộp hỏi.
- Tất nhiên thế, thưa ông. Đi chuyến tàu sau, cũng đến ga lúc 12 giờ kém 20.
Đầu óc tôi quay cuồng. Đấy chính là lý do vì sao Marthe lo âu đến đau đớn như vậy. Jack Renauld có mặt ở Merlinville vào đêm xảy ra vụ giết người! Nhưng tại sao anh ta lại im lặng không nói đến điều đó? Tại sao anh ta nói lúc đó mình đang ở Cherbourg? Nhớ lại bộ mặt cởi mở, trẻ thơ của anh ta, tôi thật không thể nào bắt mình tin rằng anh ta có quan hệ nào đó trong vụ án. Và dù sao thì, tại sao anh ta không đả động gì đến một sự kiện quan trọng như vậy? Chỉ biết một điều là Marthe biết rõ điều đó. Do đó mà cô gái lo lắng và sốt ruột hỏi Poirot xem người ta có nghi ngờ cho ai không?
Nhưng suy nghĩ của tôi bị cắt ngang vì tàu đã vào ga và một phút sau tôi đã chào đón Poirot. Ông già tươi vui, cười sảng khoái, nói rất to, và quên mất tính Ăng-lê điềm tĩnh của mình, đã nồng nhiệt ôm hôm tôi tại sân ga.
- Anh bạn thân mến, tôi rất thành công và thắng lợi tuyệt vời.
- Có thực thế không? - Tôi vui mừng nghe anh nói vậy - Nhưng anh có nghe nói về những tin sau chót ở đây không?
- Làm sao anh lại cho rằng tôi có thể biết mọi việc trên thế gian này? Nghĩa là ở đây sự kiện cũng phát triển? Ngài Giarud dũng cảm, anh ta đã cho bắt giam? Hoặc có thể một vài cuộc bắt giam? Nhưng tôi sẽ làm cho anh ta tỏ rõ sự ngu xuẩn của mình. Anh kéo tôi đi đâu thế này? Chúng ta không về khách sạn à? Tôi cần sửa bộ ria, bộ ria của tôi trông thảm hại quá vì nóng nực trong thời gian đi tàu. Ngoài ra tôi tin rằng chiếc áo khoác của tôi cũng đầy bụi. Còn chiếc cravat của tôi nữa này, tôi phải thay chiếc khác…
Tôi ngắt lời Poirot bằng sự thổ lộ không kìm lại được.
- Anh Poirot, hãy vứt mọi thứ lại đã. Chúng ta phải nhanh chóng đến biệt thự. Ở đó đã xảy ra thêm một vụ giết người nữa!
Tôi thường bị thất vọng khi tưởng là mình đã thông báo những tin quan trọng cho bạn của mình. Anh ta, hoặc là đã biết, hoặc là gạt bỏ những tin tức đó như là những điều chẳng có can hệ gì đến công việc cả. Trong trường hợp sau các sự kiện thường xác nhận là anh ta đúng. Nhưng lúc này tôi không thể phàn nàn về hiệu quả thu được. Chưa bao giờ tôi nhìn thấy một người sửng sốt hơn. Quai hàm anh bạnh ra. Sự vui nhộn của anh biến mất. Anh há hốc mồm nhìn tôi chằm chằm.
- Anh nói cái gì kia? Lại một vụ giết người à? Chà, thế thì tôi không đúng rồi. Tôi đã dựng chuyện. Giraud có thể chế giễu tôi, anh ta có căn cứ để làm như vậy lắm.
- Có nghĩa là anh không chờ đợi điều này?
- Không bao giờ! Điều đó đánh đổ giả thuyết của tôi, điều đó giết chết nó, điều đó… trời ơi, không! - Poirot đứng như trời trồng và gõ tay lên trán - Không thể như thế được. Tôi không thể nào lầm. Những sự thật được lựa chọn có phương pháp và sắp xếp theo trật tự đúng đắn chỉ đưa lại một cách giải thích. Tôi phải đúng! Tôi đúng!
- Nhưng thế thì…
Poirot ngắt lời tôi.
- Hãy đợi một chút, anh bạn, tôi phải đúng, vì thế vụ giết người mới không thể có được, miễn là, miễn là, tôi đứng lại, tôi van anh. Đừng nói gì cả…
Poirot im lặng một lát, sau đó bắt đầu nói với kiểu nói bình thường của mình, bằng giọng nhẹ nhàng, ngọt ngào:
- Nạn nhân là một người đàn ông trung niên. Thi thể người này được tìm thấy trong một nhà kho khóa chặt ở gần nơi ông Renauld bị giết và người này đã chết ít nhất trước đó 48 giờ. Và rất có thể là người này bị đâm cũng giống như ông Renauld, mặc dầu không nhất thiết phải đâm vào lưng.
Bây giờ đến lượt tôi lên tiếng và tôi đã lên tiếng. Trong suốt thời gian tôi biết Poirot, chưa bao giờ anh để lộ những điều kỳ lạ như vậy. Vì thế trong lòng tôi thoáng có chút nghi ngờ.
- Poirot - tôi thốt lên - anh đánh lừa tôi! Anh đã nghe tất cả những chuyện này rồi.
Anh trách móc nhìn tôi bằng cái nhìn trung thực của mình.
- Phải chăng tôi có thể làm như vậy? Tôi cam đoan với anh rằng, tôi hoàn toàn không nghe nói gì cả. Chính anh cũng thấy là những tin mới của anh đã nện tôi một cú như thế nào rồi.
- Nhưng làm sao àm anh có thể biết rõ mọi việc ấy?
- Tôi chẳng đúng sao? Tôi tính toán điều đó. Những tế bào xám nhỏ bé của tôi, anh bạn ạ, những tế bào xám bé nhỏ. Chúng kể cho tôi hay. Cái chết thứ hai chỉ có thể xảy ra như vậy, chứ không thể khác được. Còn bây giờ, hãy kể cho tôi nghe mọi chuyện đi. Nếu ở đây ta rẽ trái, chúng ta sẽ đi ngang qua sân chơi gôn và đến biệt thự Gienevieve nhanh hơn nhiều.
Trong khi chúng tôi đi theo con đường mà Poirot chỉ, tôi đã kể lại mọi điều tôi biết. Poirot chăm chú nghe.
- Anh nói rằng con dao găm vẫn còn để lại nơi vết đâm? Kỳ đấy! Thế anh tin rằng đó chính là con dao ấy à?
- Tôi hoàn toàn tin. Không thể làm con dao thứ hai giống như vậy.
- Trên thế gian này chẳng có điều gì là không thể xảy ra cả. Dao cũng có thể có hai con.
Tôi nhướng lông mày.
- Nhưng tất nhiên điều đó là hết sức khác thường, có thể làm hai con dao găm hoàn toàn giống nhau.
- Anh bao giờ cũng nói khi chưa suy nghĩ kỹ, Hastings ạ. Trong một số trường hợp hai mẫu vũ khí giống nhau thực sự không thể nào có được. Nhưng không phải trong trường hợp này. Vũ khí là vật kỷ niệm được làm theo đơn đặt hàng của Jack Renauld. Tất nhiên có thể giả định là anh ta đặt làm không phải một con dao. Rất có thể anh ta còn có một con khác để dùng.
- Nhưng chẳng thấy ai nhắc đến điều đó.
Giọng của Poirot trở thành giọng diễn giả:
- Anh bạn ạ, khi tiến hành điều tra một vụ như thế này, không được chỉ dựa vào những sự việc mà người ta nói đến. Không có lý do để nhắc đến nhiều sự vật có thể là rất quan trọng, cũng như có những nguyên nhân để không nhắc đến chúng. Anh có thể chọn một trong hai điều đã nêu trên.
Tôi im lặng. Lời của Poirot đã thuyết phục tôi, mặc dù tôi có ý kiến riêng. Sau mấy phút chúng tôi đi đến gần cái kho nhỏ. Các bạn của chúng tôi còn tất cả đó. Sau khi chào mọi người, Poirot bắt tay vào xem xét.
Tôi nhớ lại Giraud đã làm việc này như thế nào và bây giờ thích thú theo dõi Poirot. Anh chỉ liếc nhìn nhanh hoàn cảnh. Điều duy nhất mà anh xem xét chăm chú là bộ comple vứt bừa bãi cạnh cửa ra vào. Nụ cười nham hiểm trên môi của Giraud và, đường như nhận thấy nụ cười đó, Poirot ném mấy thứ đó xuống…
- Bộ quần áo cũ của người làm vườn à? - anh hỏi.
- Đúng như thế - Giraud trả lời.
Poirot quỳ xuống cạnh xác chết. Những ngón tay của Poirot chuyển động nhanh và có phương pháp. Anh nghiên cứu thứ vải được dùng để may bộ comple và biết rằng trên bộ quần áo này chẳng có dấu. Anh nghiên cứu hết sức cẩn thận đôi giày, cũng như những móng tay bẩn và bị cắn cụt trên tay người chết. Dừng lại một lúc xem móng tay người chết, Poirot hỏi Giraud:
- Ngài có nhìn thấy những móng tay này không?
- Có, tôi có nhìn thấy - Giraud trả lời. Trong lúc đó nét mặt ông ta vẫn không biểu lộ điều gì.
Bỗng nhiên Poirot đứng lặng tại chỗ:
- Bác sĩ Durant!
- Gì thế? - bác sĩ tiến lại gần.
- Trên miệng người chết có bọt mép. Ông có nhận thấy không?
- Phải thú nhận là tôi không nhận thấy.
- Nhưng bây giờ thì ông thấy chứ?
- Chà, tất nhiên.
Poirot lại hỏi Giraud:
- Chắc ngài phải nhận thấy cái đó chứ?
Giraud không trả lời. Poirot tiếp tục xem xét. Con dao đã được rút ra khỏi vết thương và để vào chiếc bình thủy tinh đặt cạnh xác chết. Poirot xem kỹ con dao, sau đó đến vết thương. Khi Poirot ngước mắt nhìn lên, trong mắt anh có sự lo lắng và đôi mắt anh rực ánh sáng màu xanh mà tôi rất quen.
- Một vết thương mới kỳ lạ làm sao! Nó không chảy máu. Trên áo lót không có vết máu. Lưỡi dao hơi nhạt màu, chỉ có thế mà thôi. Ông bác sĩ, ông nghĩ gì về điều này?
- Tôi chỉ có thể nói rằng vết thương rất không bình thường.
- Chẳng có gì không bình thường ở đây cả. Tất cả đều rất đơn giản. Người này bị đâm bằng dao sau khi đã chết - và lấy tay làm động tác cho những người xung quanh ngừng tiếng kêu ngạc nhiên, Poirot quay về phía Giraud - Ngài Giraud có đồng ý với tôi như vậy không?
Dù trong thực tế Giraud có ý kiến như thế nào thì ông ta cũng đồng ý mà không nháy mắt. Ông ta nói điềm tĩnh và hơi coi thường.
- Lẽ tất nhiên, tôi đồng ý.
Những tiếng kêu ngạc nhiên và hứng thú lại vang lên.
- Nhưng mục đích gì - Hautet thốt lên - Dùng dao đâm người khi người ấy đã chết. Thật dã man! Thật chưa từng có! Có lẽ là sự căm thù không khoan nhượng chăng?
- Không, ông dự thẩm ạ - Poirot nói - Tôi có thể hình dung là tất cả những việc này đã được thực hiện một cách hoàn toán điềm tĩnh nhằm tạo ra một ấn tượng nhất định.
- Ấn tượng gì?
- Ấn tượng mà nó gần như đã đạt được - Poirot trả lời bằng giọng của nhà tiên tri.
Viên cảnh sát trưởng Bex không hiểu:
- Bởi vì người này đã bị giết rồi kia mà?
- Người này không bị giết, ông ta đã chết. Ông ta đã chết, thưa ông dự thẩm, nếu tôi không lầm thì vì một cơn động kinh.
Lời tuyên bố này của Poirot một lần nữa lại tạo ra sự trao đổi náo nhiệt. Bác sĩ Durant lại quỳ xuống xem xét xác chết. Cuối cùng, ông ta đứng dậy.
- Có đúng vậy không, thưa bác sĩ.
- Ông Poirot, tôi nghiêng về phía cho là ông đúng. Tôi đã đi theo con đường không đúng. Sự thật không đúng. Sự thật không thể bác bỏ được là người này bị đâum bằng dao đã làm tôi không chú ý đến các chi tiết khác.
Poirot trở thành người anh hùng của ngày hôm nay. Viên dự thẩm và viên cảnh sát trưởng Bex hết lời cám ơn. Poirot lịch sự từ chối và viện cớ đói và mệt sau chuyến đi, đã tỏ ý muốn trở về khách sạn. Khi chúng tôi đã sửa soạn rời nhà kho thì Giraud tiến đến gần chúng tôi.
- Còn một chứng cứ nữa, ông Poirot - Giraud nói bằng giọng trầm, kiêu ngạo của mình - sợi tóc phụ nữ này quấn quanh chuôi con dao.
- Tóc phụ nữ à? - Poirot nói - Thật thú vị, nó thuộc về người phụ nữ nào thế?
- Tôi cũng quan tâm đến điều đó - Giraud càu nhàu đi khỏi.
- Cái anh chàng Giraud này rất láu cá và kín đáo - Poirot đăm chiêu nói khi chúng tôi đi đến gần khách sạn - Tôi muốn biết tại sao anh ta muốn hướng tôi đi theo con đường sai lầm. Tóc phụ nữ, hừm!
Chúng tôi ăn trưa rất ngon miệng, nhưng tôi nhận thấy rằng Poirot hơi buồn rầu và lơ đãng. Sau bữa ăn, chúng tôi lên phòng khách. Tại đây tôi bắt đầu yêu cầu Poirot kể lại chuyến đi Paris đầy bí ẩn.
- Sẵn sàng, anh bạn. Tôi đi Paris để tìm cái này
Anh rút trong túi ra một mẩu cắt trong báo đã phai màu. Trên đó có in ảnh một người đàn bà. Anh chìa cho tôi xem mẩu báo cắt ra. Tôi kêu lên vô cùng ngạc nhiên.
- Anh có nhận ra bộ mặt này không?
Tôi gật đầu. Mặc dù bức ảnh chụp đã nhiều năm rồi và kiểu tóc của người đàn bà hoàn toàn khác, nhưng sự giống nhau thì không thể lầm được.
- Bà Daubreuil! - tôi kêu lên.
- Không hoàn toàn đúng, anh bạn ạ. Khi đó bà ta có cái tên khác. Đây là chân dung của bà Belrody nổi tiếng một thời!
Bà Belrody! Lập tức tôi nhớ lại một vụ giết người đã làm cả thế giới quan tâm theo dõi.