Chương 9
Jord buộc phải làm việc - Cố tật của các loại dây thừng - Con thuyền phản bội - Liên lạc thuỷ bộ - Khi phù nù kéo thuyền - Thằng nhãi và con nghẽo -Bà dì của tôi đâ? - Chiếc âu thuyền đã ngoẻo.
Bây giờ khi Jord đã thuộc quyền kiểm soát của chúng tôi thì phải bắt hắn đổ mồ hôi tí chút, thằng cha này cứ để tự nhiên thì chẳng bao giờ hắn chịu động chân động tay. Hắn bảo các cậu không thấy tớ đã làm việc kiệt lực ở Xi-ty rồi hay sao nhưng Hari vốn là con người máu lạnh không biết thương hại là gì liền bảo:
- Thế thì làm sao! Bây giờ là lúc cần phải đa dạng hóa cho hoạt động của cậu bằng các công việc trên sông. Đa dạng hóa là thứ tối cần, rất lợi cho toàn thể nhân loại. Nào, vào việc đi!
Theo danh dự (cứ cho rằng Jord cũng có thứ đó đi) thì hắn không thể chối từ công việc, nhưng hắn hoãn binh bằng cách nói rằng có lẽ tốt hơn cứ để hắn ở trên thuyền chuẩn bị pha chè, trong khi tôi và Hari kéo thuyền vì lẽ chuẩn bị món trà cho thật chu đáo là một công việc nặng nhọc, mà tôi với Hari thì xem chừng đã mệt rồi. Tuy nhiên chúng tôi không phải là thành phần ham tranh biện nên cứ giúi dây thừng vào tay hắn và Jord ta đành leo ra khỏi thuyền.
Dây thừng - đó là thứ đồ vật lạ lùng, không sao hiểu nổi . Các ngài cứ để hai đầu của nó một cách hết sức cẩn thận như thể xếp chiếc quần xịn vừa là xong, chỉ chừng năm phút sau khi ngài lại cầm đến thì nó đã biến thành một cục xù xì đáng sợ.
Tôi không muốn chịu tiếng là kẻ vu khống nhưng thực sự tin rằng, nếu cầm một sợi dây thừng bình thường đặt nó nằm thẳng thớm theo một tuyến, chỉ cần quay đi chừng ba mươi giây, đến khi quay lại thì nó đã tinh quái biến thành một cục lộn tùng phèo đầu đuôi, tạo ra vô số nút thắt, thế là ngài lại phải bỏ ra quãng nửa giờ đồng hồ, ngồi bệt trên bãi cỏ để chửi bới và cố gắng tháo gỡ nó ra cho tử tế.
Không lâu cho lắm trước khi chúng tôi tới âu thuyền, chính tôi đã đối phó với sợi giây kéo thuyền. Hari là thằng cha vô ý vô tứ nên tôi không dám cho hắn động chạm đến thứ quái quỉ này. Tôi tháo cuộn thừng một cách thận trọng và thong thả, tóm đoạn giữa gấp làm đôi rồi đặt rất tử tế vào đáy thuyền. Hari khéo léo nhấc nó lên đưa cho Jord. Jord giữ chặt sợi dây lui ra xa, rồi thận trọng xoay đỡ như với chiếc tã của đứa trẻ sơ sinh nhưng chưa được mươi mét thứ hắn cầm trong tay đã vặn vẹo, biến dạng trở thành hình thể như của chiếc thảm cỏ chùi chân.
Đó là chuyện thường gặp, bao giờ cũng vậy. Kẻ ở trên bờ tháo dây cho rằng lỗi là do tên gỡ đầu kia gây ra, khi thấy tên ở trên thuyền lơ đãng một chút liền quát tướng lên:
- Ngươi định bày trò gì với sợi dây thế? Đan lưới bắt cá à?! Biến nó thành một cục hay ho nhỉ! Chẳng lẽ ngươi không thể tháo nó một cách cẩn thận à, tên mặt thịt! - Hắn quát và xoay xở một cách tuyệt vọng với sợi dây, đặt nó xuống đường mòn để tìm đầu mối.
Nguợc lại kẻ gỡ dây ở dưới thuyền nghĩ rằng lỗi là do người ở trên bờ:
- Khi tao đưa nó cho mày thì nó là đoạn giây hoàn toàn tử tế. Mày thì suốt đời không làm được chuyện gì ra hồn. Quân hậu đậu!
Hai tên cùng nổi cạu vặc nhau, dễ có cuộc chiến xảy ra như chơi. Mươi phút sau thì tên tháo đầu dây chịu hết nổi, hắn văng tục thật to, đưa chân đạp mấy cú vào sợi dây rồi tóm lấy một đoạn thừng giật văng mạng, sợi dây mất dạy chỉ đợi có vậy để uốn éo xoay trở thành một cục rối ghê gớm hơn, trong lúc đó con thuyền đã lẻn đến gần chỗ thác đổ nguy hiểm của đập nước.
Một lần tôi đã chứng kiến cảnh tượng tương tự. Lần đó là vào buổi sớm, ở thượng lưu một chút so với Bo-ven. Gió thổi khá mạnh, chúng tôi chèo xuôi theo dòng sông. Vừa qua một khúc quanh tôi thấy có hai người ở trên bờ, họ nhìn nhau với vẻ mặt ngớ ngẩn và tuyệt vọng đến mức tôi chưa từng nhìn thấy ở trên mặt một ai đó. Hai người nắm trong tay một đầu của cuộn thừng dài, rõ ràng là đã có chuyện gì không hay xẩy ra, nên chúng tôi chèo lại gần và hỏi họ xem đó là chuyện gì.
- Thuyền của chúng tôi trôi đi mất rồi - một người trả lời hết sức căm phẫn - Bọn tôi leo lên bờ để gỡ rối sợi dây đến khi quay lại thì đã không thấy nó đâu.
Rõ ràng họ rất bất bình với con thuyền đã chọn lọc kỹ của mình và coi hành vi của nó là hành động phản chủ không thể ngờ tới.
Chúng tôi tìm thấy con thuyền phản bội ở dưới đó nửa dặm. Nó mắc trong đám sậy và bị chúng tôi lôi về giao cho chủ nhân. Tôi dám cuộc rằng từ đó trở đi hai ông chủ đố dám rời mắt khỏi nó lấy một giây, tôi không bao giờ quên được vẻ mặt của hai kẻ mất thuyền ngơ ngác: tay nắm giây thừng, mắt nhìn ra khoảng không như vừa hay tin cô vợ yêu quí bỏ mình đi với tình nhân.
Khi kéo thuyền bằng dây chão rất hay xẩy ra những chuyện nực cười. Hoạt cảnh hay gặp nhất như sau : hai người ra sức kéo con thuyền đi khá nhanh theo bờ sông, họ mải mê chuyện trò trong khi người thứ ba ở trên thuyền cách đó khoảng ba chục mét cố gọi để họ dừng thuyền lại, cố gắng đưa mái chèo lên khua vẫy báo hiệu có chuyện xẩy ra - có thể là chiếc mũ chán ngự trên đầu ông chủ nhảy xuống bơi theo dòng sông, chiếc câu liêm thích lặn xuống đáy nước hoặc bánh lái khước từ công việc. Mới đầu người dưới thuyền còn gọi với lên một cách từ tốn :
- Này, dừng lại một phút đã nào - giọng khá là vui vẻ - Mũ tớ rơi xuống sông rồi!
Sau đó tiếng gọi đã kém nhã nhặn hơn:
- Ê, Tôm; Đích, các cậu điếc đấy à?
Cuối cùng là câu chửi thề:
- Này, quỉ bắt bọn bay, đóng mõm lại, dỏng tai lên ! Cầu cho chúng bay...
Sau đó nhân vật trên thuyền chạy tới chạy lui, hét gọi váng dòng sông trong khi một thằng lỏi ở trên bờ thè dài lưỡi ra trêu chọc, nhặt đá ném theo con thuyền đang trôi. Ông chủ khốn khổ ức hơn bị bò đá, vẫn không có cách nào leo lên bờ để trị cho thằng mương con một trận đã đời.
Đoạn phim hài trên có thể tránh được, nếu như những người kéo thuyền đừng quên là mình đang kéo cái gì và thường xuyên ngoái lại để xem tình thế con thuyền ra sao.
Tốt hơn hết là để một người kéo vì khi có hai người họ thường mải mê nói chuyện trên trời dưới bể, với họ lúc đó chỉ đoạn đường trước mặt còn có đôi chút ý nghĩa, vì nếu không cẩn thận có thể dẫm phải thứ gì đó không được hay ho. Việc sau lưng ra sao thì đã có con mắt thứ ba ở gáy!
Sau lúc ăn chiều hôm đó, khi chúng tôi nói về đề tài này, Jord kể cho cả bọn nghe một câu chuyện về hai người kéo thuyền, tôi nghĩ khéo tượng phật Di lặc cũng phải phì cười .
Một lần cũng vào buổi chiều - Jord kể - Hắn và ba người bạn có việc phải ngược lên Mai-den-đe-rơ trên một chiếc thuyền chất tải hơi bị nặng. Lên quá phía trên âu thuyền Ku-kem họ trông thấy một chàng và một nàng đang đi theo đường mòn ven bờ sông, rõ ràng là rất say sưa trong câu chuyện gì thú vị lắm.
Họ cùng nắm chiếc câu liêm, đằng sau là một đoạn chão dài lê thê, một đầu chão chìm trong nước sông. Không có chiếc thuyền nào khác trên sông trong phạm vi tầm nhìn của đường chân trời. Rõ ràng là truớc đó đoạn chão có buộc vào một con thuyền nào đó nhưng chuyện phiêu lưu gì đã xảy ra với nó, số phận của những người ngồi trên thuyền ra sao vẫn còn là điều bí ẩn.
Nhưng chuyện đó không hề được những người kéo thuyền - chàng và nàng - quan tâm, họ vẫn có chiếc câu liêm trong tay, vẫn có đoạn dây chão phải kéo, vẫn rôm rả trong cuộc chuyện trò thú vị, những việc còn lại trên đời đối với họ lúc này không tồn tại.
Jord định gọi cho họ lai tỉnh nhưng hắn chợt nghĩ ra một chuyện cắc cớ nên vội ngậm miệng trở lại. Hắn vớ câu liêm cúi xuống quàng lấy đầu đoạn chão đang lê thê duới nước rồi cùng một tay bạn buộc đầu chão vào cột buồm của thuyền mình, sau đó cả bọn buông tay chèo, thoải mái ngồi chơi xơi nước - chính xác hơn là châm tẩu thuốc nhả khói lên trời.
Đôi bạn tình tang cứ vô tư kéo bốn con voi còi cùng với chiếc thuyền của chúng tới tận Ma-rơ-lo.
Jord nói hắn không đủ tài để miêu tả vẻ mặt của cặp trai gái, lúc họ đến âu thuyền ngửng đầu lên và nhận ra chiếc thuyền đang kéo không phải là của họ. Lúc đó đôi tình nhân hiểu rằng, chí ít thì họ cũng đã kéo một chiếc thuyền lạ đi quãng đường tới hơn hai dậm. Jord tin rằng nếu không có cô bạn gái ở đó, thế nào tay thanh niên cũng văng ra mọi thứ phải tốn vải để che dấu ở trên đời.
Cô gái là người tỉnh hồn truớc, cô ta vặn vẹo đôi bàn tay, thốt lên:
- Ôi, Henri, thế này thì dì đâu rồi?
- Sau thế nào, họ có tìm thấy bà lão tội nghiệp ấy không? - Hari hỏi.
Jord đáp rằng hắn chẳng làm sao biết được.
Trường hợp nguy hiểm thứ hai do thiếu hòa đồng giữa người trên bờ và người dưới thuyền do chính tôi với Jord cùng chứng kiến xảy ra gần Ju-tơn. Chỗ đó do đường mòn sát bờ sông nên dây kéo thuyền rất gần với thuyền. Chúng tôi dừng lại nghỉ ở phía bờ đối diện và đang ngắm nhìn cảnh vật thì một con thuyền xuất hiện. Nó được kéo bởi một sợi chão bự với một con ngọ khá lực lưỡng, cưỡi trên lưng nó là một thằng nhóc, còn năm ông tướng to xác nằm hết sức vô tư ngả ngốn trên thuyền, đặc biệt vô tâm lại là tay đang ngồi giữ hờ cần lái.
- Sẽ có tiết mục hay nếu lúc này tên cầm lái để ngược hướng quẹo - Jord nói thầm với tôi khi con thuyền của họ lướt qua. Ngay lập tức điều dự đoán trên đã xảy ra, con thuyền đâm thốc vào bờ với những tiếng lắc rắc, lật phật như thể cùng lúc có bốn mươi nghìn cánh buồm đang vỗ gió. Hai vị khách, một chiếc ruơng đựng những thứ cần cho việc nhét vào bao tử, cùng với ba mái chèo bay qua be bên trái rồi tiếp đất ở trên bờ sông. Tiếp theo là hai vị khách nữa bay qua be bên phải cùng với đám câu liêm, buồm, xắc và chai lọ. Hành khách cuối cùng đi được thêm quãng sáu mét rồi mới thăng thiên lên bờ trong tư thế trồng cây chuối.
Việc đó rõ ràng đã giảm tải cho con thuyền nên nó trôi càng nhanh hơn. Thằng nhãi đang thích chí với việc cưỡi trên lưng nghẽo nên hét to, bỏ lỏng dây cương cho con ngọ phi nước đại. Đám nạn nhân mụ mẫm cả người, loạng choạng đứng lên nhìn nhau, đến khi hoàn hồn cả bọn ra sức quát gọi thằng bé cho ngựa dừng lại. Tuy nhiên thằng cu con đang hào hứng với việc cưỡi trên lưng chú nghẽo, chẳng hiểu có chuyện đã xảy ra nên vẫn tiếp tục bám chặt lấy cổ con vật đang phi nước đại, thế là cả đàn cả lũ rối rít phi trên hai chân để đuổi theo con vật bốn chân. Bọn tôi khoái trá nhìn màn bi hài kịch cho đến khi cả người cả vật biến mất sau khúc quanh.
Thực lòng mà nói, chúng tôi không chút thương hại bọn lười biếng dùng ngựa kéo thuyền cũng như những tên đi chơi bằng xà-lúp , bọn chúng phá hủy thiên nhiên, môi truờng, xả dầu xả khí ra dòng sông xanh, chúng thường xuyên gây tai họa cho khách du lịch theo kiểu truyền thống như chúng tôi. Đi với tàu kéo bọn chúng không tránh đường cho ai, chỉ có chúng tôi phải tìm cách tránh cho nhanh, nếu không muốn bị dây cáp của chúng hất xuống sông hay xẻ rách mặt mày, gặp truờng hợp như vậy tốt nhất là phải nhanh tay lẹ chân, khéo léo dùng câu liêm hất dây chão của chúng ra khỏi thuyền mình một cách kịp thời.
Cảnh khôi hài gây ấn tượng mạnh mẽ nhất phải nói là khi các cô tiểu thư giành lấy việc kéo thuyền. Cần ít nhất ba nàng mới có thể kéo được sợi thừng : hai nàng kéo còn nàng thứ ba nhảy quanh cười như nắc nẻ. Các nàng bị dây quấn chân phải ngồi xuống cỏ để gỡ hộ nhau, rồi thì dây quấn vào cổ tí nữa làm một nàng chết ngạt, tuy vậy sau đó họ cũng túm được sợi dây bất trị và ra sức vừa kéo vừa chạy, nhanh đến nỗi người ngồi giữ lái cuống cả chân tay. Nhưng chưa được ba chục mét thì mồm mũi các nàng đã tranh nhau thở, sợi chão bị quăng xuống đất, ba nàng cười rũ rượi trong khi con thuyền xoay như chong chóng.
- Nhìn kìa, thuyền trôi ra giữa sông rồi - Lúc này họ mới nhìn thấy con thuyền và người lái đã phải chuyển sang vị trí cầm chèo để cố xoay xở với dòng nước một mình!
Còn vô khối chuyện xảy ra do các nàng cần phải cài buộc lại khuy áo, bỏ dây kéo chạy ngược lại thuyền để đổi chiếc mũ lấy khăn voan, đến nỗi con thuyền phát bực chạy thẳng vào bãi cạn nằm ườn lên đó. Bạn sẽ phải lội xuống bãi bùn xoay xở mãi mới đưa được con thuyền ra dòng nước, nhưng chỉ kéo trôi ngon lành được ít phút thì một con khủng long lai bò sữa bỗng xuất hiện, nhất định không chịu nhường đường cho các cô, thế là bạn lại phải nhảy lên bờ can thiệp…
Tóm lại một câu, khi các tiểu thư kéo thuyền thì tử thi trong dàn hoả táng cũng phải nhếch mép.
★★★
Cuốí cùng Jord cũng đã xoay xở được với sợi dây và kéo chúng tôi tới Pen-tơn-huc không xảy ra chuyện gì. Ở đó chúng tôi thảo luận một vấn đề quan trọng là việc ngủ đêm, ba tên quyết định sẽ ngủ trên thuyền. Có thể dừng thuyền ngủ lại ở đây hay đâu đó gần Xơ-ten-da, tuy nhiên nghĩ đến chuyện đó là hơi sớm trong khi mặt trời còn lâu mới định đi khò, nên cuối cùng cả bọn đồng lòng bơi đến Ran-ni-mi, ở khoảng cách ba dặm rưỡi phía thượng lưu: đó là một xóm rừng nhỏ yên tĩnh có bến cặp thuyền tiện lợi.
Vậy nhưng sau đó cả ba đều ăn năn vì đã không ngủ lại ở Pen-tơ-huc. Kéo thuyền một chặng hơn ba dậm vào buổi sớm chỉ là chuyện vặt nhưng vào chiều muộn không phải là điều dễ chịu. Suốt đoạn đường này chẳng tên nào thèm nhìn phong cảnh, tự động đóng phec-ma-tuya miệng và không biết cười là gì. Trong trường hợp tương tự các ngài sẽ thấy hai dặm bị người ta đo nhầm thành một, sẽ không tin rằng lúc này mình mới đang ở chỗ này, khẳng định rằng bản đồ vẽ sai, thậm chí còn nghĩ rằng con sông có hai nhánh và cả bọn đã sơ ý rẽ nhầm sang nhánh khác.
Một lần tôi đã bị tẽn tò khi đi thuyền trên sông. Tôi đi chơi với người đẹp -cô em họ về đằng mẹ. Chúng tôi chèo xuôi tới Go-rin-gu, thấy đã muộn liền vội vàng quay về (cô em họ tôi bao giờ cũng vội vàng). Khi chúng tôi tới âu thuyền Ben-kơn thì đã bảy giờ rưỡi tối nên cô bắt đầu nôn nóng. Nàng nói là bằng bất cứ giá nào cũng phải về kịp bữa tối, tôi bảo cũng đang cố chèo thuyền để về đến nhà vào quãng thời gian đó. Tôi có mang theo tấm bản đồ nên giở ra để ước lượng xem còn phải chèo bao xa, thấy rằng tới âu thuyền U-nin-rơ-pho còn một dặm rưỡi. Từ đó tới Cơ-li-vơ là năm dặm nữa.
- Rõ rồi - tôi nói - chúng mình tới âu U-nin-rơ-pho vào khoảng tám giờ, sau đó chỉ còn phải qua một âu nữa thôi.
Tôi bắt đầu chèo thục mạng. Thuyền vượt qua một chiếc cầu, lát sau tôi hỏi cô em đã nhìn thấy âu thuyền chưa. Cô đáp là không hề thấy âu thuyền nào cả. Hừm một tiếng rồi tôi lại cắm cúi chèo, năm phút sau bảo nàng nhìn xem đã thấy gì chưa
- Không, em chẳng nhìn thấy một dấu hiệu nào của âu thuyền cả.
Tôi dừng tay chèo nhìn ra tít xa, tuy trời tối nhưng cũng có thể nhìn thấy ở khoảng cách một dặm nhưng chiếc âu thuyền cần tìm không có ý định trình diện.
- Chúng ta liệu có bị lạc không nhỉ? - Cô em tôi hỏi.
Tôi nghĩ rằng việc đó không thể xảy ra nhưng cũng đùa rằng, có thể bằng cách nào đó mình đã đi vào dòng chảy qua đập và đang tiến thẳng tới thác. Nàng hoảng sợ với ý nghĩ rằng cả hai sẽ bị dìm chết và tỏ ra hết sức ăn năn, nói rằng đó là do Chúa trừng phạt vì đã đi chơi thuyền với tôi.
Đến lúc này chính tôi cũng hốt. Lại nhìn vào bản đồ. Trên đó người ta đánh dấu âu thuyền bằng hai màu đen trắng rất rõ. Bản đồ này tốt, đáng tin và tôi cũng đã vài lần vượt qua âu thuyền U-nin-rơ-pho. Thế thì chúng tôi đang ở đâu? Tôi bắt đầu có ý nghĩ rằng mình đang nằm mơ, hiện đang nằm trên giường mình, chỉ ít phút nữa sẽ thức dậy thấy rằng đã mười một giờ. Nhưng nếu như thế thì trong hai người ai là kẻ đang nằm mơ, ai là người được mơ thấy?!
Trời càng lúc càng tối, xung quanh trở nên bí ẩn và đáng ngại. Mọi thứ ma quái đang rình rập, ma trơi, ma xó, thủy thần, tiên cá đang ngồi đâu đây trên vách đá cất tiếng ca ru đẩy chúng tôi vào vực thẳm. Quả thật vào giờ phút đó tôi ân hận vì có lúc đã chơi xấu kẻ khác, đã ít chịu cầu nguyện vào các sáng chủ nhật…
Chợt tôi nghe thấy tiếng hát vui nhộn cùng tiếng kèn ac-mô-ni-ca “Hôm nay thằng cha diện ngất - hắn nào có gì để mất…”
Bình thường tôi không khoái nghe tên nào phùng mồm trợn mắt ra thổi ac-mô-ni-ca nhưng lúc này sao tiếng kèn quyến rũ đến thế, nghe sướng tai như thần A-pơ-lông đang hòa tấu với giọng ca của O-rơ-phây trong thần thoại Hy-La vì biết chắc rằng mình đã được cứu thoát.
Tiếng kèn ngọt ngào càng lúc càng rõ, rồi chẳng bao lâu chiếc thuyền chở toán người vui vẻ đó tiến đến ngang thuyền chúng tôi. Chưa bao giờ chúng tôi thấy những anh chường và những cô nường đáng mến đến thế. Tôi gọi và hỏi họ có thể chỉ giùm đường tới âu thuyền U-nin-rơ-pho được không, tôi nói với họ là đã tìm chiếc âu đó hơn hai tiếng rồi.
- U-nin-rơ-pho à! - Họ ngạc nhiên - Chúa phù hộ các vị, nhưng người ta đã phá cái âu đó hơn năm nay rồi. Cái âu đó nghẻo rồi, thưa các vị. Giờ các vị đang ở gần âu Cơ-li-vơ. Này Tôm ơi, người ta vẫn còn hỏi thăm âu thuyền U-nin-rơ-pho đây này!!
Tiếc rằng thuyền lướt qua nhau quá nhanh nên tôi không thể ôm hôn bộ râu xồm của tay vừa nói chuyện, chỉ biết cám ơn và chúc với theo họ một buổi tối tốt lành. Chúng tôi về đến nhà kịp bữa tối và cô em họ cứ tiếc là không mời được những chàng trai cô gái quí hóa đó, về nhà mình chơi dăm bữa nửa tháng để tỏ lòng cám ơn.