Vẻ đẹp
Ngôi nhà tràn ngập âm nhạc sau khi thợ lên dây đàn ghé qua.
- Qua đỉnh! Sam nói. Hy vọng nhạc công sẽ xứng đáng với cây đàn này.
Những chiếc xô pha không ra đi dễ dàng thế. Nhóm thợ vận chuyển khất lần và bận rồi.
- Ta sẽ xếp chúng chồng lên nhau, Sam gợi ý như vậy cho phòng bớt chật chội.
Nhưng Martha sức đâu mà nâng được nửa cái ghế. Thế là đành tiếp tục leo qua xô pha để sang được chỗ cây đàn piano.
Sam chơi đàn trong lúc Martha nhặt và thái rau đề nấu xúp. Sam ăn như thuồng luồng, nhưng thằng bé không hề khó tính, nó chén tất những gì được bày ra. Trước đây, bình thường Martha chỉ nấu cho riêng mình duy nhất một món xúp cho cả tuần, và hài lòng với việc ấy. Nhưng bây giờ, bà phải suy tính thực đơn cho từng bữa ăn, bao gồm cả bữa trưa, bởi Sam được tự ý sắp xếp giờ học. Thằng bé chỉ đến trường vào buổi sáng. Các buổi chiều được dành cho âm nhạc. Nhưng hôm đó, khi Martha ở câu lạc bộ đọc sách về, bà thấy thằng bé ngủ thiếp đi trên giường. Người ta có thể cấm bọn thanh niên choai sử dụng máy tính, nhưng không thể cấm chúng ngủ. Martha cứ bước tới bước lui trước cửa phòng thằng cháu, bước mạnh đến mức bà đánh thức nó dậy.
- Cháu không phải đi mua đồ dùng học tập à? Rồi còn sách nữa?
- À, có đấy bà ơi! Cháu để danh sách trong cặp.
- Chương trình tiếng Pháp của cháu như thế nào?
- Trong cặp cháu ấy bà! Một cơn ác mộng thực sự. Cháu không bao giờ học được môn này.
Martha tìm thấy danh sách các tác phẩm. Thực lòng bà cũng hơi hoảng giống như thằng cháu mình.
• Gargantua, của Rabelais
• Tiểu luận, của Montaigne
• Hamlet, của Shakespeare
• Ảo tưởng khôi hài, của Corneille
• Dom Juan, của Molière
• Georges Dandin, của Molière
• Kẻ ghét đời, của Molière
• Manon Lescaut, của giáo sư Prévost
• Trò chơi của tình yêu và may rủi, của Marivaux
• Những bức thư Ba Tư, của Montesquieu
• Zadig, của Voltaire
• Những lời bộc bạch, của Rousseau
• Đám cưới Figaro, của Beaumarchais
• Những mối quan hệ nguy hiểm, của Laclos
• Lão Goriot, của Balzac
• Không đùa với tình yêu, của Alfred de Musset
• Ruy Blas, của Victor Hugo
• Hồi ký từ bên kia thế giới, của Chateaubriand
• Bà Bovary, của Flaubert
• Germinal, của Zola
• Pierre và Jean, của Maupassant
• Meaulnes cao kều, của Alain-Fournier
• Électre, của Giraudoux
• Antigone, của Jean Anouil
• Có được là người, của Primo Levi
• Kẻ xa lạ, của Albert Camus
• Lời nói, của Jean-Paul Sartre
- Mà bà ơi, đây mới chỉ là các tác phẩm văn xuôi. Còn có thơ nữa cơ đấy.
- Thơ nào?
- Bà đã bao giờ nghe nói về mấy ông như Verlaine, Baudelaire, Apollinaire, Rimbaud chưa?
Martha lục trên giá sách và tìm thấy một tập thơ của Rimbaud.
- Xuống đây, bà cháu mình đọc vài bài thơ.
- Dưới nhà làm gì có chỗ nào mà ngồi.
- Thế thì ngồi ở phòng ăn vậy.
- Mà chúng ta có biết sẽ học bài nào đâu. Đọc bài không có trong chương trình học thì đọc làm gì.
- Chỉ là để cháu làm quen với thơ thôi mà.
- Bắt đầu thế này không ổn đâu mà, Sam thở dài, đã thấy cực kỳ nản lòng. Số từ trong tiếng Pháp chắc phải hơn cả số người trên trái đất cũng nên!
- Chỉ có khoản 100.000 từ trong tiếng Pháp thôi mà. Chúng ta có thể thuộc hết chúng.
- Mỗi ngày học một từ thì trong vòng tám mươi chín năm, cháu cũng chỉ có biết được có 32.485 từ thôi mà bà!
- Cháu biết nhiều rồi mà, cộng thêm năng khiếu tính toán, cháu có thể học ba từ mỗi ngày. Không đến nỗi phải tát cạn nước biển đâu.
- Ba từ rưỡi ạ! Bà hãy nghĩ đến tất cả những từ đồng nghĩa của "bất khả thi".
- Đúng rồi, danh sách của cháu còn lâu mới bất khả thi nhé, bởi Bộ Giáo dục yêu cầu TẤT CẢ thí sinh tú tài phải học hết chương trình đó, mà cháu chắc chắn không phải kẻ dốt nhất trong đám thí sinh.
- Không thể thực hiện được! Điên rồ! Không thể đạt được! Không thể tiếp cận được! Không thể thực hành được! Không thể làm được! Không thể thi hành được!
- Vốn từ phong phú quá đấy! Thôi nào! Đọc đi!
"Trên trán em đầy mụn đỏ nhức nhối,
Nhũng giấc mơ màng vô định miên man,
Em đến bên giường hai người chị thân thương,
Đôi bàn tay ngón mảnh mai trong trẻo.
Rồi hai chị đặt em bên cửa sổ
Cánh mở toang hướng ra vườn đầy hoa,
Luồn ngón tay gầy, mềm mại và thướt tha
Giữa mái tóc em mồ hôi đang nhỏ giọt.
Em lắng nghe những hơi thở sợ sệt
Của nhựa cây và của những giọt sương,
Giữa tiếng rên, tiếng xuýt xoa không ngớt
Đọng trên môi, ước muốn được hôn em.
Em nghe tiếng chớp mi trong tĩnh lặng
Hương toả thơm và những ngón tay mềm
Tiếng rận lách tách giũa những vết thâm
Rồi chết gí dưới ngón tay vương giả.
Hương rượu Lười đã dâng trào trong em
Tiếng harmonica ru đưa ngây ngất;
Những vuốt ve khắp người em chầm chậm,
Em thôi khóc rồi, nỗi sợ cũng tan mau. "
- Bà ơi, nói thẳng toẹt ra nhé! Cả bài dài này chỉ để nói mỗi một điều là thằng nhóc này có rận!
- Đây là nhiệm vụ của nhà thơ, phải lột tả được mọi tình huống ngoài đời, dù là việc bắt rận, sao cho xứng với thơ trữ tình.
- Chỉ cần một tin nhắn di động là xong.
- Chí ít thì cháu cũng hiểu hết các từ trong đó chứ?
- Hiểu hết, nhưng mà dài dòng quá. Ít hoá ra lại thành nhiều. Thế giới ngày nay đòi hỏi tốc độ kia mà.
- Vậy thì chào mừng cháu đến với thế giới ngày hôm qua, chính là thế giới của thế hệ bà đấy. Các bà thường từ tốn. Giờ hãy đọc cho bà bài thơ Người ngủ trong thung lũng (1).
- Mỗi ngày một bài thôi bà ơi. Cháu ngán rồi. Mỗi ngày một bài thôi.
(1): Bài thơ của nhà thơ Pháp Arthur Rimbaub (1854-1891)