Chương 3
Vào một ngày tháng hai, hội chợ nông dân được nhóm ở Casterbridge. Tại một góc đường có khoảng hai đến ba trăm nông dân; những người đánh xe khác biệt với những người khác bằng đoạn roi da quấn quanh nón rơm; thợ lợp nhà thì quấn những mảnh y phục bằng rơm, đám thợ chăn cừu thì cầm roi trong tay.
Trong đám đông có một người đàn ông trẻ và khỏe mạnh có vẻ là người nổi bật nhất trong bọn.
- Tôi đang kiếm chỗ làm quản lý nông trại! Người ấy luôn luôn trả lời như vậy.
Bây giờ thì Gabriel càng tái mặt hơn và vẻ mặt càng buồn bã hơn. Đến cuối ngày anh vẫn chưa được ai mướn và anh quyết định xưng mình là người chăn cừu. Tất cả nông dân đều cần người chăn cừu và chăm sóc cừu chính là tài năng của Gabriel. Anh vô tiệm một người thợ rèn và hỏi:
- Một chiếc roi chăn cừu giá bao nhiêu?
- Hai si-linh.
Anh vô một tiệm bán quần áo, đổi chiếc áo choàng của mình lấy một chiếc áo tàng ong của thợ chăn cừu bởi vì cây roi đã ngốn gần hết số tiền anh đang có. Anh đứng giữa chợ tay cầm cây roi, giống người chăn cừu, nhưng bấy giờ thì dường như quản lý nông trại lại là yêu cầu cao nhất. Trời tối dần. Một vài người bắt đầu huýt sáo và hát nghêu ngao; và Gabriel rút ống tiêu ra và bắt đầu thổi. Chỉ nửa giờ sau anh đã kiếm được một số tiền mà đối với một kẻ nghèo khó như anh quả là một tài sản lớn.
Anh còn biết ngày mai sẽ có thêm một hội chợ nông dân nữa tại Shottsford, một thành phố ở bên cạnh Weatherbury. Weatherbury là nơi mà Bathsheba đã đi đến cách đấy hai tháng. Tới bây giờ cô ra đi đã khá lâu rồi nhưng Oak chọn hội chợ Shottsfort bởi vì Shottsford ở gần Weatherbury. Anh quyết định ngủ lại Weatherbury đêm đó để tiện đường đi đến hội chợ.
Sau khi đi được chừng ba, bốn dặm anh thấy phía trước là cái hình khối cỗ xe trong bóng tối đen ngòm dưới gốc cây, chẳng có ngựa kéo mà còn trống rỗng nữa. Anh quyết định nằm trên đống rơm dưới gầm xe thay vì đi kiếm chỗ ngủ trọ. Anh ăn những lát bánh cuối cùng với thịt muối và uống nước men trái cây trong chai mang theo. Rồi duỗi dài trên đống rơm và kéo thêm một mớ rơm lên phủ khắp người, anh chìm sâu vào giấc ngủ một cách thoải mái như từ hồi nào đến giờ.
Thức giấc, anh thấy chiếc xe đang đi chuyển. Anh nhận ra giọng nói đang trò chuyện sôi nổi từ phía trước toa xe. Hai giọng nói rất dễ phân biệt rạch ròi và ra vẻ như họ mới vừa từ hội chợ Casterbridge trở về y như anh vậy.
- Nếu chỉ xét bề ngoài thì cô ấy dễ thương và xinh xắn, há!
- Nhìn bề ngoài thì thấy vậy thôi, Billy Smallbury à!
- Ở đâu cũng nghe người ta bàn tán là cô ta phù phiếm quá lắm! Nghe đồn rằng mỗi đêm trước khi đi ngủ cô ta đều đứng trước kiếng để săm soi cái nón ngủ trên đầu thiệt lâu!
- Nhưng cô ta có lấy chồng đâu mà!
- Nghe đâu cô ta còn chơi được cả đàn dương cầm nữa.
- Nhưng cô ta trả lương cho thợ ra sao mới được chớ?
- Chuyện đó thì tôi chẳng biết đâu, thầy Poorgrass ơi!
Khi nghe nhận xét trên, một ý nghĩ vụt lóe qua đầu anh là họ đang tán gẫu về Bathsheba chớ không ai khác. Nhưng, làm sao như vậy được, bởi vì toa xe đang trên đường xuôi về Weatherbury, và người mà họ đang bàn tán lại là chủ một trang trại kia mà. Đường về Weatherbury còn xa lắm và Gabriel len lén chuồi người ra khỏi gầm xe.
Khi tiếng xe lăn nhỏ dần nhỏ dần anh chợt nhận ra phía bên trái mình có một ánh đèn hơi bất thường, cách chỗ anh đứng khoảng nửa dặm. Oak định hướng thật kỹ, quầng sáng càng lộ rõ hơn. Có ai đó đang đốt lửa.
Gabriel lập tức băng cánh đồng đi về phía ánh lửa. Đốm sáng chỉ cho anh thấy có một căn nhà chất bằng rơm đang cháy bùng với cả một sân rơm. Anh leo lên rào và ngồi lại để nghỉ mệt. Có vẻ như chỗ này chưa có ai ở.
Ngọn lửa bùng lên từ một cây rơm rất lớn và có nguy cơ gây ra nguy hiểm dữ dội. Oak chạy về phía bờ ruộng và thấy là không phải chỉ có một mình mình mà có cả một đám đông hỗn độn đang tất tả chạy ngược chạy xuôi.
- Kéo rơm dưới cây rạ ra! Gabriel la lên với những kẻ đứng gần anh.
Cây rạ được chất trên nền đá và lưỡi lửa màu vàng rực từ đống rạ dưới đất cứ lăm le liếm đến cây rạ ấy. Gariel bảo họ:
- Lấy một miếng vải ra đây nhanh lên!
Người ta mang ra một tấm đậy và trùm nó lên trên nền đá. Ngọn lửa lập tức bị dập tắt.
- Xách một xô nước rưới lên tấm vải cho ướt đẫm đi! Gabriel nói thêm.
Ngọn lửa lại đang bùng lên, sửa soạn tấn công mái rạ.
- Đem thang lại đây! Gabriel kêu.
- Thang bị cháy rồi! Một người nào đó trả lời trong đám khói dầy đặc.
Gariel leo lên cây rơm ngồi luôn trên chóp, lấy ngọn roi quất túi bụi vào đám rơm bị bén lửa trên nóc.
Billy Smallbury, người hồi nãy kéo toa xe Gabriel đang ngủ, đã kiếm được một cây thang và cũng leo lên cây rơm. Y lấy một xô nước đầy rưới vô mặt Gabriel và làm toàn thân anh ướt sũng trong khi Gabriel lật đật chế nước vô cây rơm để dập tắt những phần xém lửa.
Ở phía đằng kia của gian nhà rơm là một người phụ nữ trẻ tuổi cưỡi trên lưng một con la và một người phụ nữ khác đứng bên cạnh con la.
- Anh ta là người chăn cừu mà! Người phụ nữ đứng dưới đất nói - Cô coi đó, một người chăn cừu giỏi giang.
- Chăn cừu cho ai? Người phụ nữ cưỡi la hỏi rành rọt.
- Không ai biết là anh ta làm cho ai cả. Người ta đồn rằng anh ta lạ đời lắm!
- Coi anh ta cố hết sức lực kia kìa! Người phụ nữ cưỡi la nói - Tôi muốn mướn anh ta làm cho mình. Maryann nè, lúc nào anh ta leo xuống thì chị nói với anh ta là người chủ muốn đền ơn vì anh ta đã hết lòng chữa lửa, nghen!
Maryann chuyển lời cho Gabiel và anh hỏi:
- Ông chủ của chị đâu?
- Không phải ông chủ mà là cô chủ, anh chăn cừu ơi!
- A, tôi nhớ rồi, cô chủ rất giàu. Cô ấy mới vừa thừa hưởng cái trại nầy bởi ông chú bị chết bất ngờ. Cô ấy là người cưỡi con ngựa nhỏ kia kìa!
Oak, mặt mày lem luốc, áo ngoài bị cháy xém và còn nhỏ nước, khúm núm đi lại bên phụ nữ bé nhỏ ngồi trên lưng ngựa. Anh ngập ngừng hỏi:
- Thưa, cô có cần người chăn cừu không?
Người phụ nữ ngạc nhiên ngó xuống: Gabriel và người yêu sắt đá của anh, Bathsheba Everdena, đang mặt đối mặt. Cô hơi lánh mặt vào bóng tối; cô không biết là nên vui vẻ hay tỏ ra quan tâm. Cô thấy lòng đầy thương hại và phần nào đắc thắng nhưng không một chút lúng túng bởi vì cô vẫn còn nhớ lời tỏ tình của Gabiel tại Norcombe.
- Có! Cô lí nhí nói - Tôi thiệt đang cần người chăn cừu. Nhưng...
- Thưa, anh ta chính là người mà mình đang cần đó! Một người dân ngoài làng vô chữa lửa nói.
- Đúng anh ta rồi! Một kẻ khác nói với vẻ cả quyết.
- Thiệt là một tay sừng sỏ! Người thứ ba sôi nổi ủng hộ.
- Vậy thì nói anh ta đi gặp viên quản lý đi! Bathsheba nói và quay mình đi khuất trong bóng đêm.
Mấy người dân quê đi trở về làng và chỉ còn Oak với tay quản lý bên cạnh gian nhà rơm.
Tay quản lý nói:
- Bây giờ thì mọi chuyện ổn hết rồi, tôi sẽ sắp xếp công việc cho anh. Mà tôi phải về nhà thôi. Chúc anh chăn cừu ngủ ngon.
- Ông có thể cho tôi ngủ nhờ ở đâu không? Gabriel hỏi.
- Chuyện đó thì không - Ông ta nói - Nhưng nếu anh xuống đường thì sẽ thấy Quán Trọ Warren, chỗ có bán cả đồ ăn và thức uống. Người ta sẽ chỉ chỗ ngủ cho anh. Chúc ngủ ngon, nhé anh chăn cừu!
Gabriel đi vô sân nhà thờ. Anh nhận thấy có một hình người đứng khuất sau một thân cây lớn. Khi anh thình lình đá trúng một cục đá, người lạ ấy ló mặt ra, một cô gái mảnh khảnh, mặc quần áo mỏng tang.
- Chúc cô ngủ ngon! Anh hăm hở nói.
- Chúc ngủ ngon! Cô gái trả lời Gabriel.
- Tôi đi đến quán trọ Warren, có đúng đường không? Gabriel hỏi.
- Đúng rồi! Ngay dưới chân đồi. Mà anh có biết là Quán Đầu Hươu tới chừng nào mới đóng cửa không?
- Tôi không biết Quán Đầu Hươu ở chỗ nào đâu. Cô tính đi tới quán đó tối nay à?
- Phải! Cô ta im lặng một hồi – Anh không phải là người ở Weatherbury sao?
- Không. Tôi chỉ là người chăn cừu mời vô làm thôi, tôi mới tới hồi chiều.
- Anh đừng nói là gặp tôi ở đây nghen, ít nhất là trong hai hoặc ba ngày chi đó.
- Nếu như cô không muốn tôi nói thì tôi sẽ không nói gì đâu! Oak nói.
- Tôi cám ơn anh nhiều lắm! Người con gái nói - Vì tôi nghèo quá nên tôi không muốn ai biết chút gì về tôi hết.
Rồi cô nín lặng và bắt đầu run lập cập.
- Bởi vì tôi không phải là kẻ dư dả gì mong cô hãy nhận cái này. Chỉ là một si-linh thôi nhưng là tất cả vốn liếng tôi dành dụm được.
- Dạ, tôi sẽ nhận! Cô gái nói với vẻ biết ơn - Một lần nữa chúc anh ngủ ngon!
- Ngủ ngon!
Cô gái nọ vẫn đứng yên sau thân cây và Gabriel đi xuống phía làng Weatherbury.
***
Quán trọ Warren có vách tường bao quanh bốn bề nhưng người ta vẫn có thể nghe tiếng ồn ào từ bên trong vọng ra. Oak mở cửa và lập tức mọi câu chuyện phiếm đều ngưng lại vì ai nấy đều ngó về phía anh. Có vài người nhận xét:
- A! Té ra là người chăn cừu mới được vô làm!
- Anh chăn cừu ơi, vô đây đi! Dù chúng tôi chưa biết tên anh nhưng chúng tôi cũng rất vui là anh đã đến.
- Các bạn ơi, tên tôi là Gabriel Oak.
Một người lớn tuổi giải thích:
- Phải là cháu nội của lão Gabriel Oak ở Norcombe không?
- Cha tôi và ông tôi đều tên Gabriel! Người chăn cừu mới nói.
Ông lão bảo:
- Vừa thấy mặt anh lúc leo lên cây rơm là tôi biết ngay. Biết ông nội anh nhiều năm lắm mà! Bà nội anh tôi cũng biết. Và ba anh hồi còn nhỏ xíu kìa. Lại đây, anh chăn cừu mới, làm vài ly đi! Cô chủ vừa gởi cho mấy miếng bánh mỳ với lại thịt xông khói nè!
Cái ly được chuyền từ tay người này sang tay nguời kia và Gabriel hỏi:
- Ở đây sống ra sao? Và cô chủ mình thì định làm ăn kiểu nào vậy?
Jan Coggan nói:
- Tụi tôi có biết gì nhiều về cô ta đâu. Cô ấy chỉ mới về trại có mấy bữa thôi. Chú của cô ấy ngã bịnh và người ta mời bác sĩ tới; nhưng không làm sao cứu nổi ông cụ. Tôi chỉ biết là cô ấy sẽ cai quản nông trại. Mấy người nầy có gia thế đàng hoàng. Ông chú cô ta là một người nhân từ.
Chàng chăn cừu hỏi:
- Có ai biết gì về cha mẹ của cô ấy không vậy?
Jacob Smallbury nói:
- Tôi có biết chút ít về cha mẹ cô chủ: họ là người thành phố chớ không phải sống ở quê. Họ chết đã lâu lắm rồi. Bố già ơi, bố có biết cha mẹ cô chủ ra sao không vậy?
- Chà! Ông lão trả lời - Ông cụ thì không phải loại điển trai cho lắm nhưng bà cụ thì thật là yêu kiều. Hồi mới cưới, ông cụ rất hãnh diện về bà cụ.
Henry Fray nói:
- Cô con gái thì lúc còn nhỏ chẳng phải là dễ coi cho lắm. Chẳng ngờ khi lớn lên lại xinh đẹp như vậy.
- Tôi mong là tính tình cô ta cũng dễ chịu như bộ mặt của cô ta vậy.
- Đúng vậy, nhưng tay quản lý sẽ lo toan hết mọi việc cho chúng mình! Henry mỉm cười - A! Đó là một kẻ kỳ cục lắm, ông nghĩ là ông ta là người dối trá đó.
Trong khi họ đang trò chuyện thì một đầu của ống tiêu thò ra từ vạt chiếc áo khoác xếp tàng ong thợ chăn cừu của Gabriel Oak làm cho Henry Fray kêu lên:
- Thiệt sao, anh chàng chăn cừu kia, phải anh là kẻ đã thổi tiêu ở Casterbridge không? Thổi cho chung tôi nghe một khúc tiêu đi, công tử Oak ơi!
- Nhất định rồi!
Gabriel vừa trả lời vừa rút ống tiêu ra và thử vài hợp âm. Sau đó anh thổi ba khúc nhạc du dương, nhịp nhịp gót ủng để phụ họa.
Laban Tall nói:
- Anh ta thổi thiệt là hay, thiệt là hay! Nhưng thợ chăn cừu ơi, đừng thổi tiêu nữa. Tôi phải đi về thôi, khi tôi phải về mà còn thổi tiêu như vậy thì thật là tiếc.
Chàng ta chúc mọi người ngủ ngon rồi cáo từ.
Henry Fray cũng nối gót ra về; sau đó Gabriel cũng ra đi với Jan Coggan, kẻ hứa tìm chỗ cho anh ngủ. Sau đó ít phút khi những người còn lại cũng đang sửa soạn ra về thì Fray hối hả trở lại.
- Ồ, có chuyện gì vậy, có chuyện gì vậy, hả Henry? Joseph hỏi.
- Chính là quản lý Pennyways! Tôi đã nói rồi mà; phải, tôi đã nói rồi kia mà!
- Sao, phát hiện có trộm à?
- Đúng là có trộm. Cô Everdene trông thấy quản lý Pennyways đang bò trên mấy bậc thang của nhà kho xuống mà còn vác theo một bao bố đựng đầy lúa mạch. Hắn ta thú nhận là đã tuồn ra được năm bao rồi và thế là cô ấy đuổi cổ hắn. Vấn đề là không biết lúc nầy ai sẽ quản lý đây.
Henry hớp một ngụm rượu, và trước khi anh ta kịp rót thêm một ly khác thì Tall đã hấp tấp bước vô quán.
- Có biết tin gì không?
- Tin về quản lý Pennyways phải không?
- Không, một cái tin khác nữa kìa! Con bé Fanny Robin, đứa giúp việc nhỏ tuổi nhất của Cô Everdene trốn đi mất tiêu rồi. Ai nấy đều lo lắng quá, mấy ngày nay cô chủ của mình cứ gặp toàn chuyện khó chịu!
- Ôi! Joseph Poorgrass kêu lên - Cô ấy hẳn phải phừng phừng lửa giận!
- Không đâu! Cô ấy đang ngập đầu lo lắng đó! Billy Smallbury trả lời.
- Ôi dào! Cô Everdene muốn nói chuyện với mấy người mình một chút trước khi đi ngủ về việc rắc rối với tay quản lý, và về vụ đứa hầu gái, cô chủ bấy giờ thiệt là bấn loạn tinh thần.
Tất cả hấp tấp bước về phía căn nhà trại chủ và thấy từ trên cửa sổ phòng ngủ, Bathsheba chồm xuống hỏi với vẻ lo lắng:
- Trong số các người có ai là người của trang trại tôi không vậy?
- Vâng, có mấy người nè, thưa cô. Người đàn ông cao lớn trả lời.
- Tôi muốn nhờ vài người sáng mai đi rảo trong làng để dò la coi có ai thấy Fanny Robin không. Đừng làm ầm ĩ lên! Chưa có lý do gì để báo động khắp làng. Chắc chắn là cô ta bỏ trốn khi chúng ta đi chữa lửa.
Jacob Smallbury hỏi:
- Cô ta có dan díu với ai trong vùng nầy không?
Bathsheba nói:
- Tôi không biết. Một điều là Maryann có trông thấy cô ta đi ra khỏi nhà mà chỉ mặc bộ quần áo lao động thôi, thậm chí không đội nón nữa.
Maryann nói:
- Cho dù tôi thấy rõ nhưng tôi vẫn nghĩ rằng cô ta nhất định phải có xách theo một túm đồ chớ. Nhưng cô ấy không có dính líu với ai ở đây cả. Người yêu của cô ta ở Casterbridge và tôi biết rõ anh ta là một người lính.
- Cô có biết tên người ấy không? Bathsheba nói.
- Không, thưa cô, cô ấy luôn kín điều đó.
- Nếu như tôi có thể đi đến trại lính Casterbridge thì chắc tôi sẽ dò ra được tên người đó! William Smallbury nói.
- Tốt lắm! Nếu như ngày mai cô ta không trở về thì anh hãy đến trại lính và điều tra coi anh ta là ai và gặp anh ta thử coi. Và nè, còn có vấn đề tay quản lý nữa, nhưng bây giờ thì tôi không muốn nói tới chuyện nầy. Nhớ làm theo lời tôi dặn nhen!
Cô chấm dứt câu chuyện và đóng cửa sổ lại.
Đêm đó tại nhà của Coggan, trí tưởng tượng của Gabriel Oak hoạt động liên tục. Anh trông thấy Bathsheba hết sức sinh động trong giấc ngủ của mình